HiÖn nay nÒn kinh tÕ cña n­íc ta ®i theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, lµ nÒn kinh tÕ hæn hîp mang mµu s¾c phï hîp víi chÕ ®é chÝnh trÞ cña n­íc ta. ViÖc ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam vµ c¸c c«ng ty cña ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã xu h­íng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, ®Æt ra vÊn ®Ò cÇn thiÕt ph¶i hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ qu¶n trÞ nguån nh©n lùc quèc tÕ vµ qu¶n trÞ nguån nh©n lùc trong n­íc.

Mçi quèc gia cã sù kÕt hîp kh¸c nhau vÒ nh©n c«ng vµ vÒ thÞ tr­êng lao ®éng, vµ c¸c c«ng ty quèc tÕ cã thÓ n¾m ®­îc lîi thÕ b»ng c¸ch nghiªn cøu vµ so s¸nh nh÷ng nguån lao ®éng kh¸c nhau nµy. VÝ dô, c¬ së bäc nÖm ë Mª-xi-c« cña c«ng ty GM thuª m­ín nh÷ng c«ng nh©n s¶n xuÊt víi chi phÝ thÊp vµ phßng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn ë Thuþ sØ cña c«ng ty IBM thuª nh÷ng nhµ vËt lý cã nhiÒu kinh nghiÖm ë n­íc ngoµi. NÕu c¸c c«ng ty t×m hiÓu c¸c thÞ tr­êng hay nguån nh©n lùc ë n­íc ngoµi th× hä cã thÓ s¶n xuÊt mét s¶n phÈm nh­ nhau theo nh÷ng ph­¬ng thøc kh¸c nhau, thay thÕ lao ®éng ch©n tay b»ng lao ®éng m¸y mãc hoÆc thay lao ®éng m¸y mãc b»ng lao ®éng ch©n tay.

Nh÷ng m«i tr­êng vÒ luËt ph¸p, kinh tÕ, søc khoÎ, v¨n ho¸, ®¹o ®øc, c«ng nghÖ - kü thuËt cã thÓ lµm c¶n trë viÖc di chuyÓn c«ng nh©n ra n­íc ngoµi. Nh­ng c¸c c«ng ty quèc tÕ sÏ cã c¬ héi nhê viÖc di chuyÓn nµy, ®Æc biÖt lµ khi sù kh¸c nhau trong thÞ tr­êng lao ®éng dån ®Õn sù thiÕu hôt nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt cho sù ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c¸c tr­êng hîp nh­ vËy, c¸c c«ng ty th­êng ph¶i tuyÓn dông, huÊn luyÖn, ®Òn bï, thuyªn chuyÓn ®Æc biÖt.

Quan ®iÓm vÒ phong c¸ch qu¶n trÞ kh¸c nhau th­êng thay ®æi tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c; c¸c quy t¾c trong ho¹t ®éng qu¶n trÞ vµ mèi quan hÖ gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ban qu¶n trÞ cã sù kh¸c biÖt. Nh­ng nh÷ng sù kh¸c biÖt nµy cã thÓ lµm c¨ng th¼ng mèi quan hÖ gi÷a nh©n viªn cña c¸c chi nh¸nh vµ c¬ quan dÇu n·o, cã thÓ lµm cho nhµ qu¶n trÞ, qu¶n trÞ kÐm hiÖu qu¶ h¬n khi ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi so víi trong n­íc. MÆt kh¸c, kinh nghiÖm ho¹t ®éng ë nh÷ng quèc gia kh¸c nhau còng t¹o mét sè c¬ héi ®Ó chuyÓn dÞch nh÷ng ho¹t ®éng thµnh c«ng tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c.

Dï môc tiªu cña mét c«ng ty lµ tÝnh hiÖu qu¶ vµ ho¹t ®éng c¹nh tranh trªn toµn cÇu, nh­ng nh÷ng nh©n viªn cña c«ng ty, c¶ ng­êi lao ®éng vµ nhµ qu¶n trÞ cã thÓ tËp trung vµo nh÷ng lîi Ých quèc gia h¬n lµ lîi Ých toµn cÇu. Nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù nhÊt ®Þnh cã thÓ gióp c«ng ty v­ît qua nh÷ng ®Þnh h­íng nµy, vµ ®«i khi c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn cã nh÷ng ®iÒu chØnh kh¸c khi c¸c ®Þnh h­íng quèc gia nµy phæ biÕn.

C¸c nhµ qu¶n trÞ trung t©m ®Çu n·o cña c«ng ty gèc ph¶i lu«n lu«n tÝnh ®Õn lîi Ých quèc gia vµ lîi Ých toµn cÇu. §éi ngò nh©n viªn qu¶n trÞ quèc tÕ cã hai cÊp:

Thó nhÊt: CÊp vÖ tinh (chi nh¸nh) ph¶i sö dông nh÷ng ai cã ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n trÞ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh t¹i c¸c quèc gia mµ hä chÞu tr¸ch nhiÖm.

Thó hai: §éi ngò nh©n viªn t¹i c¬ quan trung t©m c«ng ty gèc ph¶i cã kh¶ n¨ng qu¶n trÞ, kiÓm so¸t vµ phèi hîp víi c¸c chi nh¸nh ë t¹i ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau trªn thÕ giíi. Hai ®éi ngò nh©n viªn nµy cã nhiÒu quan hÖ víi nhau, ®Æc biÖt lµ khi nh©n viªn ë c¬ quan ®Çu n·o th­êng chän lùa vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng ai trùc tiÕp ®iÒu khiÓn c¸c chi nh¸nh t¹i c¸c n­íc ngoµi. Hai ®éi ngò nh©n viªn nµy còng cã quan hÖ víi nhau khi nh©n viªn ë c¬ quan trung t©m vµ chi nh¸nh ph¶i ®­îc nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ viÖc s½n s¸ng chÊp nhËn sù c©n ®èi gi÷a nhu cÇu thÝch øng víi c¸c kh¸c biÖt vÒ m«i tr­êng ®Þa ph­¬ng vµ nhu cÇu ®¹t ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ ë n­íc ngoµi.

C¸n c©n cña sù c©n ®èi nµy lµ phøc t¹p, lÖ thuéc vµ nh÷ng yÕu tè nh­: Quan ®iÓm, chÝnh s¸ch ho¹t ®éng cña c«ng ty; vµ vµo viÖc c¸c ho¹t ®éng t¹i c¸c n­íc kh¸c nhau cña c«ng ty cã thÓ ®­îc lîi Ých bao nhiªu tõ sù ®éc lËp so víi sù ho¹t ®éng liªn kÕt ®a ph­¬ng ho¸ ë n­íc ngoµi. C¸c chÝ nh¸nh cña c«ng ty ho¹t ®éng kh¸ ®éc lËp ë n­íc ngoµi th× c«ng ty Ýt ph¶i næ lùc nhiÒu h¬n trong viÖc ®­a ra c¸c ho¹t ®éng tiªu chuÈn, hay nh÷ng thÓ chÕ, nh÷ng chÝnh s¸ch cã tÝnh chÊt réng ¸p dông ë nhiÒu n­íc. BÊt cø ë mét c«ng ty ®a quèc gia nµo khi tæ chøc mét hÖ thèng vÖ tinh th× nã còng cã thÓ gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n do kü thuËt, chÝnh s¸ch vµ ph«ng c¸ch qu¶n trÞ mµ nã sö dông ë n¬i nµy nh­ng sang n¬i kh¸c nã chØ cã thÓ ¸p dông ®­îc mét phÇn. C¸c nhµ qu¶n trÞ cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia t¹i n¬i trung t©m, hay chi nh¸nh, ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm giíi thiÖu c¸c ho¹t ®éng míi cña m×nh cho quèc gia cã chi nh¸nh nh»m lµm t¨ng thªm sù hiÓu biÕt vµ quan hÖ tèt lÉn nhau.

C¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao ë c¸c chi nh¸nh ë n­íc ngoµi th­êng cã nhiÒu nhiÖm vô vµ phøc t¹p h¬n so víi nh÷ng nhµ qu¶n trÞ cã cïng qui m« ho¹t ®éng ë n­íc nhµ. Dï c¸c chi nh¸nh ë n­íc ngoµi th­êng cã qui m« nhá h¬n nhiÒu so víi c«ng ty mÑ cña chóng, nh÷ng nhµ qu¶n trÞ cÊp cao th­êng ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô qu¶n trÞ cÊp cao. C¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao ë c¸c chi nh¸nh lµ nh÷ng ng­êi ®iÒu hµnh nhiÖm vô tæng qu¸t h¬n lµ c¸c chuyªn gia, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng chøc n¨ng vo cïng kh¸c nhau, mÊt nhiÒu thêi gian h¬n cho c«ng viÖc, mÊt nhiÒu thêi gian cho viÖc duy tr× c¸c mèi quan hÖ víi bªn ngoµi nh­ quÇn chóng nh©n d©n, ChÝnh phñ vµ c¸c ho¹t ®éng c«ng céng kh¸c. Nh÷ng nhµ qu¶n trÞ chi nh¸nh víi tr¸ch nhiÖm vÒ chi phÝ vµ lîi nhuËn ph¶i ®¶m b¶o ®­îc vÒ chi phÝ ph¶i thÊp h¬n vµ lîi nhuËn ph¶i cao h¬n ë néi ®Þa vÉn ®ang thùc hiÖn.

§éi ngò nh©n viªn c¬ quan ®Çu n·o cña c«ng ty ë n­íc ngoµi ph¶i cã nhiÖm vô:

1. Quan hÖ víi nh÷ng nhµ chøc tr¸ch cÊp cao ë nhiÒu quèc gia.

2. Tr¶i qua nh÷ng chuyÕn ®i ®Çy khã kh¨n ë n­íc ngoµi.

3. §èi víi nh÷ng khã kh¨n, nÕu hä ®­îc th¨ng chøc hoµn toµn ph¶i th«ng qua l·nh ®¹o cña trung t©m c«ng ty ë n­íc nhµ cña hä.

§éi ngò nh©n viªn cña c«ng ty gèc chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, cÇn ph¶i th­êng xuyªn phèi hîp víi c¸c nhµ chøc tr¸ch cÊp cao ë n­íc ngoµi. Nh÷ng ho¹t ®éng nh­ x©y dùng hay më réng nhµ m¸y, bu«n b¸n c«ng nghÖ, ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng tiÒn tÖ, ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu sù phèi hîp cña ®éi ngò nh©n viªn cña c«ng ty gèc trong suèt c¸c chuyÕn ®i ra n­íc ngoµi cña hä. Tuy nhiªn tr­êng hîp, nhiÖm vô cña hä cßn khã kh¨n h¬n nhiÖm vô cña c¸c nhµ qu¶n trÞ t¹i chi nh¸nh, do hä ph¶i rêi khái n­íc nhµ trong mét thêi gian dµi ®Ó cè t×m ®­îc mèi quan hÖ tèt vµ sù tin t­ëng cña nh©n viªn chÝnh quyÒn ë nhiÒu n­íc. Ngay c¶ khi hä kh«ng gÆp ph¶i nh÷ng chuyÕn ®i ®Çy khã kh¨n ë n­íc ngoµi th× hä còng cã thÓ lóng tóng trong nh÷ng tr¸ch nhiÖm ë n­íc ngoµi, vµ viÖc th¨ng chøc cña hä l¹i phô thuéc vµ ho¹t ®éng ë trong n­íc.

Qu¸ tr×nh quan hÖ quèc tÕ phøc t¹p vµ th­êng bÞ hiÓu sai nhiÒu so víi ho¹t ®éng quan hÖ liªn l¹c néi ®Þa. C¸c nhµ qu¶n trÞ quèc tÕ ph¶i liªn l¹c nhiÒu víi nhau ®Ó ®¶m b¶o r»ng th«ng tin vÒ c¸c ho¹t ®éng trong n­íc vµ chi nh¸nh ®Òu ®­îc hiÓu ®óng. §iÒu nµy phøc t¹p do chi phÝ gäi ®iÖn tho¹i vµ gëi ®iÖn tÝn ra n­íc ngoµi, c¸c vïng thuéc muúi giê kh¸c nhau vµ sù trao ®æi b»ng th­ tõ chËm h¬n.

Ho¹t ®éng liªn l¹c gi÷a c¸c nhµ qu¶n trÞ cã ng«n ng÷ b¶n xø kh¸c nhau vµ bÞ t¸c ®éng cña nhiÒu ng«n ng÷. Qu¸ tr×nh liªn l¹c, c¸c chØ thÞ vµ sæ s¸ch cã thÓ ®­îc dÞch ®iÒu nµy lµm mÊt thêi gian vµ chi phÝ. NÕu ®ång ng«n ng÷ th× néi dung cã thÓ ®­îc hiÓu ®óng hoµn toµn ë n­íc ngoµi, nÕu dïng ngon ng÷ thø hai th× thêi gian hiÓu sÏ chËm h¬n. Do nhiÒu khã kh¨n trong vÊn ®Ò th«ng tin liªn l¹c mµ mét nhµ qu¶n trÞ khi lµm viÖc ë n­íc ngoµi ph¶i lµm viÖc nhiÒu h¬n ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc cã cïng tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ë trong n­íc. C«ng ty mÑ th­êng kh«ng nh×n thÊy nh÷ng tÝnh kh«ng hiÖu qu¶ vèn cã nµy. nh­ng nhµ qu¶n trÞ t¹i c¸c chi nh¸nh l¹i lu«n g¸nh chÞu.

Do nh÷ng nhËn thøc, ý t­ëng thuéc mµu s¾c v¨n ho¸ kh¸c nhau vÒ c¸i ®­îc chuyÓn giao vµ tiÕp nhËn trong ho¹t ®éng liªn l¹c chÝnh thóc. C¸c nhµ qu¶n trÞ quèc tÕ th­êng lÇm t­ëng r»ng ng­êi ngo¹i quèc sÏ ph¶n øng gièng nh­ ®ång bµo cña hä ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò nh­ phong c¸ch l·nh ®¹o vµ ra quyÕt ®Þnh. §iÒu nµy thùc sù khã kh¨n khi c¸c d©n téc kh¸c nhau tËp trung l¹i ®èi víi nh÷ng dù ¸n liªn doanh. Nh÷ng khã kh¨n nµy cã thÓ ®­îc gi¶m ®i nhê sù hiÓu biÕt v¨n ho¸ chung gi÷a c¸c bªn qua nhiÒu n¨m lµm viÖc ë n­íc ngoµi.

Ngµy nay tiÕng Anh lµ ng«n ng÷ kinh doanh quèc tÕ v×:

1. RÊt nhiÒu ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c c«ng ty c¸c quèc gia nãi tiªng Anh.

2. TiÕng Anh ®· vµ ®ang trë thµnh ng«n ng÷ thø hai quan träng trªn thÕ giíi.

3. H¬n n÷a c¸c nhµ kinh doanh kh«ng thÓ häc ®­îc tÊt c¶ c¸c ng«n ng÷ cña n¬i c«ng ty cña hä ho¹t ®éng.

Tuy nhiªn, sù hiÓu biÕt vÒ ng«n ng÷ trong ph¹m vi c«ng viÖc cña n¬i mµ nhµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng cã thÓ gióp hä thÝch nghi víi m«i tr­êng n­íc ngoµi còng nh­ ®­îc quÇn chóng ë ®Êy chÊp nhËn. Nh­ng dï hä rÊt th«ng th¹o ng«n ng÷ chung th× c¸c nhµ qu¶n trÞ còng nªn tuyÓn dông mét th«ng dÞch viªn giái khi hä cã nh÷ng cuéc th¶o luËn quan träng, nh­ trong c¸c cuéc ®µm ph¸n, th­¬ng l­îng.

C¸c nhµ qu¶n trÞ quèc tÕ bÞ c« lËp vµ cã Ýt ph­¬ng tiÖn ®Ó gÇn gòi c¸c chuyªn gia vµ ®éi ngò nh©n viªn. Mét nhµ qu¶n trÞ t¹i chi nh¸nh ë n­íc ngoµi ph¶i cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng ®éc lËp v× nhiÒu chøc n¨ng cña c¸c nh©n viªn ®­îc ñng hé ë n­íc ngoµi ®Ó gi¶m chi phÝ. T¹i c¸c c«ng ty mÑ, c¸c nhµ qu¶n trÞ cã thÓ dÔ dµng ®i bé tíi v¨n phßng kÕ tiÕp hay gäi ®iÖn tho¹i mét lÇn ®Ó xin lêi khuyªn cña chuyªn gia. Nh­ng nhµ qu¶n trÞ chi nh¸nh ë n­íc ngoµi ph¶i tin t­ëng rÊt cao vµo sù ®¸nh gi¸ ®éc lËp cña b¶n th©n.

C¸c c«ng ty quèc tÕ th­êng ph©n lo¹i c¸c nhµ qu¶n trÞ ra thµnh hai lo¹i: Nhµ qu¶n trÞ ng­êi ®Þa ph­¬ng, lµ c«ng d©n quèc gia mµ hä ®ang ho¹t ®éng vµ nhµ qu¶n trÞ n­íc ngoµi (xa xø), lµ ng­êi kh«ng ph¶i lµ ng­êi c«ng d©n n­íc ®ã.

Nhãm ng­êi qu¶n trÞ xa xø cßn ®­îc ph©n lµm hai lo¹i: Nhµ qu¶n trÞ cña c«ng ty mÑ (ng­êi n­íc chñ nhµ) vµ nhµ qu¶n trÞ thuéc n­íc thø ba. Nhµ qu¶n trÞ n­íc chñ nhµ lµ ng­êi c«ng d©n cña c«ng ty ë ®ã, cßn nhµ qu¶n trÞ n­íc thø ba lµ nh÷ng ng­êi c«ng d©n kh«ng thuéc quèc gia cña c«ng ty mÑ vµ chi nh¸nh. Ng­êi ®Þa ph­¬ng vµ ng­êi xa xø cã thÓ ®­îc thuª t¹i ®Þa ph­¬ng cña chi nh¸nh, vµ còng cã thÓ ®­îc thuª ë c¸c c¬ së n­íc ngoµi kh¸c cña c«ng ty.

HÇu hÕt c¸c vÞ trÝ qu¶n trÞ ®Òu ®­îc chiÕm gi÷ bëi nh÷ng ng­êi ®Þa ph­¬ng h¬n lµ nh÷ng ng­êi xa xø trong c¶ c¸c ho¹t ®éng t¹i chi nh¸nh ë n­íc ngoµi vµ t¹i c¸c c«ng ty mÑ. Tuy nhiªn trong mét sè tr­êng hîp nh­ qu¶n trÞ dù ¸n ë mét sè quèc gia ®ang ph¸t triÓn, n¬i thiÕu trÇm träng c¸c øng cñ viªn qu¶n trÞ ng­êi ®Þa ph­¬ng. Ng­êi xa xø chiÕm thiÓu sè trong c¸c nhµ qu¶n trÞ.

Trong thùc tÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khã cã thÓ ®Çy ®ñ ®­îc c¸c nhµ qu¶n trÞ giái bëi v×:

1. NhiÒu ng­êi kh«ng muèn di chuyÓn sang n­íc kh¸c.

2. Sö dông nh÷ng nhµ qu¶n trÞ xa xø sÏ tèn kÐm h¬n nhiÒu.

3. Cã nh÷ng khã kh¨n vÒ luËt ph¸p trong viÖc sö dông nh÷ng ng­êi xa xø.

NhiÒu ng­êi kh«ng kÓ thuéc quèc gia nµo, ®Òu kh«ng muèn lµm viÖc ë n­íc ngoµi trõ nh÷ng quèc gia nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, ®iÒu nµy cã lý do cña nã, v× khi hä nhËn thøc lµ ph¶i xa gia ®×nh, kh«ng thÝch hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, v¨n ho¸, x· héi... V× vËy ë nhiÒu n­íc ®· thµnh lËp ra c¸c v¨n phßng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn viÖc cung cÊp nh©n viªn ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c ®øng vÒ phÝa c«ng ty sö dông nh©n lùc ®Òu ph¶i tÝnh ®Õn phÝ tæn sö dông ng­êi xa xø khi hä thuª m­ín c¸c nhµ qu¶n trÞ. C¸c c«ng ty th­êng ph¶i tr¶ chi phÝ di chuyÓn bao gåm: ThuÕ h¶i quan ®èi víi nh÷ng tµi s¶n trong gia ®×nh; chi phÝ thay ®æi c¸c dông cô m¸y mãc cho phï hîp víi hÖ thèng ®iÖn ë n­íc ngoµi; phÝ tæn l­u tr÷ nh÷ng hµng ho¸ kh«ng ®­îc chuyÓn ra n­íc ngoµi khi hä kh«ng muèn di chuyÓn ®µn piano, nh÷ng mãn ®å cæ, thuyÒn vµ nh÷ng mãn ®å gi¶i trÝ kh¸c. Th«ng th­êng th× c«ng ty sÏ tèn kÐm h¬n trong viÖc duy tr× nh÷ng ng­êi xa xø so víi ng­êi ®Þa ph­¬ng. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng khã kh¨n vÒ ph¸p luËt, ch¼ng h¹n nh­ viÖc xin cÊp giÊy phÐp ®· ng¨n c¶n viÖc sö dông c¸c kÕ to¸n viªn vµ luËt s­ ë n­íc ngoµi; nh÷ng han chÕ vÒ nhËp c­ cña mét sè n­íc nhËn ®Çu t­. Do nh÷ng quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ viÖc thi hµnh c¸c quy ®Þnh nµy cã thÓ thay ®æi nhanh chãng, c¸c c«ng ty ph¶i chÞu nhiÒu sù bÊp bªnh vµ rñi ro.

Nhu cÇu thÝch nghi víi ®Þa ph­¬ng cµng lín th× c«ng ty cµng cã lîi nÕu sö dông c¸c nhµ qu¶n trÞ ng­êi ®Þa ph­¬ng, v× hä cã thÓ hiÓu c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa ph­¬ng h¬n nh÷ng ng­êi n­íc ngoµi. nhu cÇu nµy cã thÓ n¶y sinh do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c biÖt vÒ m«i tr­êng, nh÷ng hµng rµo ®èi víi hµng nhËp khÈu, hay sù tån t¹i c¸c ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh mÏ ë ®Þa ph­¬ng vµ ng­êi tiªu thô.

C¸c nhµ qu¶n trÞ ng­êi ®Þa ph­¬ng cã thÓ thóc ®Èy doanh sè b¸n hµng vµ tinh thÇn cña nh÷ng ng­êi lµm c«ng. §«i khi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi nªn t¹o ra nh÷ng nhµ qu¶n trÞ ®Þa ph­¬ng ®­îc xem lµ nh÷ng c«ng d©n tèt h¬n v× hä cã thÓ ®Æt lîi Ých cña ®Þa ph­¬ng lªn trªn c¸c môc ®Ých quèc tÕ cña c«ng ty. h×nh ¶nh ®Þa ph­¬ng cßn cã thÓ ®ãng vai trß tinh thÇn ®èi víi nh÷ng ng­êi lµm c«ng v× nhiÒu nh©n viªn ë chi nh¸nh lµm viÖc cho nh÷ng ng­êi b¶n xø.

KhuyÕn khÝch c¸c nh©n viªn ®Þa ph­¬ng: NÕu c¸c c«ng viÖc ë vÞ trÝ cao chØ dµnh cho nh÷ng ng­êi xa xø th× c«ng ty khã mµ thu hót vµ gi÷ ®­îc nh÷ng ng­êi ®Þa ph­¬ng cã kh¶ n¨ng. §«i khi nh÷ng ng­êi ®Ò ra chÝnh s¸ch sö dông nh÷ng ng­êi ®Þa ph­¬ng cho r»ng kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn sÏ khuyÕn khÝch c¸c nh©n viªn lµm viÖc tèt. Kh«ng cã sù khuyÕn khÝch nµy, hä cã thÓ t×m kiÕm viÖc lµm víi nh÷ng c«ng ty kh¸c. C¸c ®èi thñ cña hä l¹i cho r»ng sù h¹n chÕ nh÷ng ng­êi cã nhiÒu kh¶ n¨ng nhÊt, kh«ng kÓ thuéc quèc gia nµo, n¾m gi÷ nh÷ng vÞ trÝ nµy sÏ lµ ®iÒu cã h¹i h¬n ®èi víi ®éng c¬ thóc ®Èy nh©n viªn lµm viÖc. Hä cho r»ng bÊt cø ng­êi nµo trong tæ chøc còng nªn cã c¬ héi ®­îc ®Ò b¹t lªn bÊt kú vÞ trÝ nµo, kÓ c¶ nh÷ng vÞ trÝ nhµ qu¶n trÞ cao cÊp.

Nh÷ng môc tiªu l©u dµi: Nh÷ng ng­êi xa xø cã thÓ cã tiÒn ®Ò yÕu h¬n. V× nh÷ng ng­êi ®­îc chuyÓn sang lµm viÖc t¹i c¸c chi nh¸nh th­êng muèn lµm viÖc ë ®ã chØ trong mét vµi n¨m, hä th­êng mong muèn h¬n so víi nh÷ng ng­êi ®Þa ph­¬ng, ®­îc chä lùa c¸c dù ¸n ng¾n h¹n. Víi nh÷ng kÕt qu¶ râ rµng vµ ®¸ng kÓ cã thÓ tho¶ m·m nhu cÇu th¨ng tiÕn c¸ nh©n khi thêi gian lµm viÖc ë n­íc ngoµi ®· chÊm døt, hä cã thÓ kh«ng ®ãng gãp tèt nhÊt cho c¸c môc tiªu dµi h¹n cña c«ng ty mÑ. Nh÷ng ng­êi ®Þa ph­¬ng ®· trô l¹i trong nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi h¬n ®Ó c¸c môc tiªu ®Ó c¸c môc tiªu dµi h¹n cã kh¶ n¨ng lµ hä vÉn lµm viÖc ë ®ã sau khi c¸c nhiÖm vô ®­îc giao cho hä ®· hoµn thµnh.

Dï nh÷ng nhµ qu¶n trÞ thuéc lo¹i xa xø chØ chiÕm thiÓu sè trong tæng sè c¸c nhµ qu¶n trÞ cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia nh­ng hä còng cã vai trß quan träng nhÊt ®Þnh trong ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ.

T¹i c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ng­êi ta th­êng thiÕu nhiÒu nhµ qu¶n trÞ vµ nh©n viªn chuyªn m«n cã kinh nghiÖm. Lý do chñ yÕu mµ c«ng ty sö dông nhµ qu¶n trÞ vµ nh©n viªn xa xø ®ã lµ hä kh«ng thÓ t×m ra nh÷ng øng cö viªn ®Þa ph­¬ng cã kh¶ n¨ng qu¶n trÞ vµ chuyªn m«n cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c«ng viÖc. §iÒu nµy mét phÇn lµ do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc gia ®ã, do ®ã nh÷ng ng­êi xa xø chiÕm mét tû lÖ nhá h¬n nhiÒu trong tæng sè c¸c nhµ qu¶n trÞ ë chi nh¸nh t¹i c¸c n­íc c«ng nghiÖp so víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. §ã còng lµ sù chuyÓn giao sù ph¸t triÓn míi ë n­íc cã t­ b¶n ra n­íc ngoµi. Ch¼ng h¹n khi chuyÓn giao nh÷ng s¶n phÈm míi, hay ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt míi, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng ho¹t ®éng khëi ®Çu, th× c¸c c«ng ty th­êng cã nhu cÇu chuyÓn c¸c nhµ qu¶n trÞ vµ nh©n viªn kü thuËt ë trong n­íc ra c¸c chi nh¸nh vµ råi, ®Ó chuyÓn trë l¹i c¸c nhµ qu¶n trÞ vµ nh©n viªn kü thuËt tõ chi nh¸nh vµo n­íc nhµ khi c¸c ho¹t ®éng trë nªn nhÞp nhµng.

Kinh nghiÖm ë nhiÒu quèc gia cã sù ph¸t triÓn tr×nh ®é qu¶n trÞ cña c¸c nhµ qu¶n trÞ ngµy mét cao. C¸c c«ng ty ®a quèc gia chuyÓn nh÷ng ng­êi ngo¹i quèc vµo n­íc nhµ hay c¸c chi nh¸nh ë ®Þa ph­¬ng, vµ chuyÓn nh÷ng ng­êi trong n­íc ra n­íc ngoµi ®Ó huÊn luyÖn kiÕn thøc tæng qu¸t hay chuyªn s©u vÒ qu¶n trÞ. T¹i c¸c c«ng ty chØ ho¹t ®éng tËp trung vµo nh÷ng quèc gia nµo ®ã mµ sù ho¹t ®éng ®¶m b¶o l©u dµi, trªn c¬ së ®ã mµ ®iÒu ®éng, s¾p xÕp vµ bè trÝ c¸c nhµ qu¶n trÞ hîp lý nhÊt. Sù bæ nhiÖm c¸c nhµ qu¶n trÞ l©u dµi lµ ®iÒu kiÖn kÕt hîp tèt nhÊt c¸c chuyªn gia qu¶n trÞ víi c¸c nhµ qu¶n trÞ n­íc nhµ. Sù di chuyÓn c¸c nhµ qu¶n trÞ còng nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n trÞ ®Ó hä cã thÓ lµm viÖc trong c¸c hÖ thèng x· héi kh¸c nhau, vµ ®©y còng lµ c¸ch huÊn luyÖn quý b¸u sù g¸nh v¸c nhiÖm vô cña c«ng ty víi c¸c ho¹t ®éng trong n­íc vµ ngoµi n­íc.

Nh÷ng ng­êi ®­îc chuyÓn tõ c«ng ty mÑ th­êng lµ nh÷ng nhµ qu¶n trÞ cã sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ hÖ thèng qu¶n trÞ cña c«ng ty. Nh÷ng nhµ qu¶n trÞ ®­îc chuyÓn tõ n­íc nhµ vÒ c«ng ty mÑ lµ ®Ó häc hái kinh nghiÖm qu¶n trÞ ë ®©y. C¸c c«ng ty ®a quèc gia sö dông viÖc chuyÓn giao vµ c¸c chuyÕn viÕng th¨m ®Õn c¸c chi nh¸nh ®Ó kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi vµ phèi hîp sù ph¸t triÓn cña tæ chøc. Hä cã thÓ ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu nµy do nh÷ng ng­êi ®­îc chuyÓn th­êng quen thuéc víi c¸c ho¹t ®éng ë c¬ quan ®Çu n·o vµ do sù chuyÓn dÞch th­êng xuyªn ®· n©ng cao hiÓu biÕt cña hä vÒ m¹ng l­íi ho¹t ®éng trong toµn bé c«ng ty. Nh÷ng kiÒu d©n n­íc ngoµi cã thÓ cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng t¹i c¸c c¬ quan ®Þa ph­¬ng, th«ng qua hä mµ c«ng ty cã thÓ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng t¹i chi nh¸nh mét c¸ch tèt h¬n. ë nh÷ng c«ng ty cã nhiÒu chiÕn l­îc ®a quèc gia th× ë ®ã cµng cã nhiÒu nhu cÇu sö dông nh÷ng chuyªn gia qu¶n trÞ xa xø ®Ó kiÓm so¸t.

HÇu nh­ mäi tiÕn bé kü thuËt, s¶n phÈm vµ ph­¬ng ph¸p ho¹t ®éng ®Òu xuÊt ph¸t tõ n­íc nhµ vµ ®­îc chuyÓn giao sau ®ã cho c¸c c¬ së ë n­íc ngoµi. Do c«ng ty sö dông nh÷ng ng­êi xa xø trong c¸c chi nh¸nh ë n­íc ngoµi mét phÇn lµ nh»m môc ®Ých chuyÓn giao nh÷ng ph­¬ng ph¸p míi, nÕu nh÷ng nh©n viªn cã kinh nghiÖm ë n­íc nhµ, th­êng lµ c¸c c«ng d©n cña n­íc nµy lµ thÝch hîp víi nhiÖm vô.

Nh÷ng kiÒu d©n ë n­íc thø ba cã thÓ th«ng th¹o h¬n vÒ ng«n ng÷ vµ dÔ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng. Tuy nhiªn ®«i khi c¸c kiÒu d©n ë n­íc thø ba l¹i cã nhiÒu kh¶ n¨ng thÝch nghi c¸ nh©n vµ kü thuËt h¬n nh÷ng ng­êi xa xø cña n­íc chñ nhµ. Ch¼ng h¹n mét c«ng ty Mü ®Ó thiÕt kÕ vµ qu¶n trÞ mét nhµ m¸y ë Pª-ru cho ®Õn khi c¸c nhµ qu¶n trÞ ®Þa ph­¬ng cã thÓ ®­îc huÊn luyÖn. NhiÒu n¨m sau ®ã, c«ng ty quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt ë Mª-xi-c« víi mét nhµ m¸y cã nh÷ng ho¹t ®éng gièng nh­ nhµ m¸y ë Pª-ru h¬n so víi Mü vÒ quy m«, chÊt l­îng s¶n phÈm, vµ nguyªn liÖu ®Çu vµo. Do ®ã nh÷ng nhµ qu¶n trÞ ng­êi Pª-ru nãi tiÕng T©y-ban-nha ®· thÝch hîp h¬n vµ ®­îc sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶ trong viÖc ho¹ch ®Þnh, x©y dùng vµ ho¹t ®éng trong nh÷ng giai ®o¹n ®Çu ë Mª-xi-c«.

Kh¶ n¨ng lµm viÖc lµ mét phÈm chÊt cÇn thiÕt. Trõ khi viÖc thuyªn chuyÓn ra n­íc ngoµi lµ nh»m ®Ó huÊn luyÖn ng­êi xa xø, nh÷ng nh©n viªn ®Þa ph­¬ng sÏ kh«ng b»ng lßng víi nh÷ng ai ®Õn tõ n­íc ngoµi mµ hä cho lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng h¬n hä. Nh÷ng ng­êi ra quyÕt ®Þnh vÒ viÖc thuyªn chuyÓn, c¸c nhµ qu¶n trÞ xa xø, vµ ®Þa ph­¬ng ®Òu x¸c nhËn r»ng kh¶ n¨ng lµm viÖc lµ yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mét nhiÖm vô ë n­íc ngoµi. Nh÷ng nh©n viªn xa xø ph¶i n¾m nh÷ng chuyªn m«n cÇn thiÕt cho nh÷ng nhiÖm vô ®­îc thùc hiÖn ë n­íc nhµ vµ cã kh¶ n¨ng thÝch nghi víi nh÷ng thay ®æi ë n­íc ngoµi. Ch¼ng h¹n nh­ sè m¸y mãc vµ thiÕt bÞ gi¶m, sù kh¸c nhau vÒ tiªu chuÈn n¨ng suÊt, thiÕu kh¶ n¨ng ph©n phèi néi bé hiÖu qu¶, thiÕu tÝn dông, sù h¹n chÕ vÒ ph­¬ng tiÖn th«ng tin. Nh÷ng nhµ qu¶n trÞ xa xø ph¶i lµ nh÷ng ng­êi hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ chÝnh s¸ch cña c«ng ty mÑ ®Ó nh÷ng quyÕt ®Þnh ë chi nh¸nh n­íc ngoµi thÝch hîp víi sù ho¹ch ®Þnh cña c«ng ty. VÒ nh÷ng lý do nµy nªn tr­íc khi ®i lµm viÖc n­íc ngoµi hä ph¶i lµm viÖc vµi n¨m ë c«ng ty mÑ ®Ó cã c¬ héi n¾m v÷ng ®­êng lèi cña c«ng ty.

Dï mét sè c«ng ty tin t­ëng vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n khi lùa chän nh÷ng nhµ qu¶n trÞ xa xø; cã 3 lo¹i kü n¨ng thÝch øng gãp phÇn quan träng cho viÖc thµnh c«ng khi th©m nhËp vµo mét n­íc míi.

Mét lµ, kü n¨ng tù b¶o vÖ, chÆng h¹n nh­ sù tù tin vµ Ýt c¨ng th¼ng.

Hai lµ, kü n¨ng ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi ng­êi cña n­íc chñ nhµ.

Ba lµ, kü n¨ng nh©n thøc mét c¸ch chÝnh x¸c nh÷ng g× ®ang x¶y ra ë n­íc chñ nhµ.

NÕu thiÕu mét trong ba kü n¨ng nµy, th× nhµ qu¶n trÞ kh«ng thÓ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. NÕu thiÕu nhiÒu h¬n th× nhµ qu¶n trÞ xa xø cã thÓ rêi khái quèc gia ®ã mét c¸ch tù nguyÖn hay do quyÕt ®Þnh cña c«ng ty mÑ.

Sù thÝch nghi cña gia ®×nh lµ quan träng. Nh÷ng ­íc tÝnh vÒ tû lÖ phÇn tr¨m c¸c gia ®×nh ®­îc chuyÓn ra n­íc ngoµi vµ trë vÒ nhµ sím h¬n dù ®Þnh hay lµm viÖc kh«ng hiÖu qu¶ do nh÷ng khã kh¨n vÒ vÊn ®Ò thÝch nghi th­êng thay ®æi nhiÒu. Tuy nhiªn, ng­êi ta cho r»ng chi phÝ cña c¸c c«ng ty quèc tÕ th­êng kh¸ cao. Cã nh÷ng chi phÝ thuyªn chuyÓn trùc tiÕp vµ chi phÝ vÒ gi¶m hiÖu suÊt do nh÷ng kh¶ n¨ng khã kh¨n vÒ thÝch nghi cña gia ®×nh hay cña nh©n viªn. Sù thuyªn chuyÓn ra n­íc ngoµi th­êng cã nghÜa lµ sù ph¸ huû lèi sèng hiÖn t¹i cña gia ®×nh, ®Æc biÖt lµ khi cã sù thiÕu hôt trÇm träng c¸c nhµ qu¶n trÞ t¹i c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, vµ nguyªn nh©n chñ yÕu cho sù thÊt b¹i cña mét nhiÖm vô ë n­íc ngoµi ®ã lµ gia ®×nh kh«ng cã kh¶ n¨ng thÝch nghi víi m«i tr­êng míi. Sù thuyªn chuyÓn còng ®ång nghÜa víi nh÷ng lèi sèng vµ thãi quen mua s¾m míi, hÖ thèng tr­êng häc míi, vµ nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh míi l¹. Ngoµi ra hä hµng vµ b¹n bÌ th©n quen, nh÷ng ng­êi gióp ®ì c¸ nh©n ®ªu kh«ng cßn n÷a. V× mét sè c¸ nh©n muèn vµ thÝch nghi dÔ dµng víi lèi sèng ë n­íc ngoµi c«ng ty nªn sö dông hä, nÕu cã thÓ khi cã nhu cÇu thuyªn chuyÓn; Mét vµi c«ng ty duy tr× mét nhãm ®Æc biÖt gåm nh÷ng nh©n viªn quèc tÕ, hä lµ nh÷ng ng­êi duy nhÊt ®­îc bæ nhiÖm ë n­íc ngoµi.

Ng­êi ta cã quan ®iÓn kh¸c nhau vÒ sù bæ nhiÖm trong thêi gian cè ®Þnh vµ kh«ng h¹n chÕ thêi gian. Nhu cÇu bæ nhiÖm ë n­íc ngoµi trong thêi gian cè ®Þnh vµ trong thêi gian bá ngá lµ kh¸c nhau. Sè ng­êi cã thÓ chÊp nhËn mét vÞ trÝ ë n­íc ngoµi khi hä biÕt hä sÏ trë vÒ nhµ sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh th× nhiÒu h¬n so víi sè ng­êi chÊp nhËn kh«ng biÕt hä sÏ trë vÒ nhµ khi nµo.

Nh÷ng ng­êi xa xø cã thÓ gÆp ph¶i c¸c ®Þnh kiÕn cña ®Þa ph­¬ng. Nh÷ng ng­êi xa xø cã thÓ kh«ng ®­îc chÊp nhËn cho dï hä lµ ai. Ch¼ng h¹n, th­êng c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian míi ®­îc ng­êi ta chÊp nhËn quyÒn lùc c¸ nh©n cña hä, vµ nh÷ng ng­êi xa xø cã thÓ kh«ng ph¶i ë ®ã l©u míi ®¹t ®­îc ®iÒu nµy. C¸c nh©n viªn ®Þa ph­¬ng cã thÓ c¶m thÊy r»ng nh÷ng c«ng viÖc tèt nhÊt ®­îc giao cho ng­êi ngo¹i quèc, vµ hä th­êng ®­îc tr¶ l­¬ng rÊt cao. Ng­êi xa xø cã thÓ ph¶i ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kh«ng b×nh th­êng ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu chung cña c«ng ty mÑ. Hay c¸c nhµ qu¶n trÞ ®Þa ph­¬ng cã thÓ ®· cã kinh nghiÖm lµm viÖc víi ng­êi xa xø, nh÷ng ng­êi chØ ra quyÕt ®Þnh ng¾n h¹n vµ ®ñ rêi khái ®ã tr­íc khi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò dµi h¹n. NÕu l¹i cã thªm nh÷ng vÊn ®Ò tiªu cùc ngoµi nh÷ng th¸i ®é nµy th× ng­êi xa xø rÊt khã thµnh c«ng. Do ®ã, mét sè c¸ nh©n nhÊt ®Þnh th­êng kh«ng ®­îc thuyªn chuyÓn.

Cã nh÷ng n­íc hä kh«ng chÊp nhËn ng­êi phô n÷ lµm viÖc ë chøc vô ng­êi xa xø, víi lý do vÒ giíi tÝnh, vÒ søc khoÎ, vÒ tÝnh dÎo dai trong lµm viÖc. §èi víi quan niÖm nµy, c«ng ty rÊt Ýt khi giao vÞ trÝ nhµ qu¶n trÞ xa xø cho phô n÷. Tuy nhiªn cã nh÷ng ng­êi phô n÷ ®· thµnh c«ng ë c­¬ng vÞ ng­êi xa xø, chñ yÕu lµ trong lÜnh vùc dÞch vô h¬n lµ lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, t¹i nh÷ng n¬i nh­ NhËt B¶n, Th¸i Lan, ¢n §é v× ®Çu tiªn hä ®­îc nh×n nhËn nh­ lµ ng­êi ngo¹i quèc vµ sau ®ã míi lµ ng­êi phô n÷. NhiÒu quan ®iÓm cho r»ng nªn c¶i thiÖn t×nh h×nh nµy, nghÜa lµ lµm sao ®Ó phô n÷ ®­îc chÊp nhËn ë vÞ trÝ ng­êi xa xø, ®iÒu nµy cã thÓ gióp cho viÖc më mang nhËn thøc. Muèn vËy cÇn ph¶i chän lùa nh÷ng ng­êi phô n÷ cã nhiÒu kinh nghiÖm, cã nhiÒu kh¶ n¨ng, th«ng th¹o nghÒ nghiÖp, nh÷ng ng­êi cã thÓ n¾m trong tay nhiÒu quyÒn lùc h¬n, th«ng b¸o tr­íc nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng cña hä. Bæ nhiÖm ng­êi phô n÷ xa xø tíi nh÷ng n¬i mµ tr­íc ®ã cã mét vµi phô n÷ ®Þa ph­¬ng ®¶m nhËn vÞ trÝ qu¶n trÞ vµ bæ nhiÖm hä trong kho¶ng thêi gian dµi h¬n b×nh th­êng ®Ó dÇn dÇn trë nªn phæ biÕn h¬n.

Khi trë vÒ tõ c¸c chi nh¸nh ë n­íc ngoµi, ng­êi xa xø gÆp ph¶i 3 khã kh¨n chñ yÕu sau:

Mét lµ, tµi chÝnh c¸ nh©n.

Hai lµ, ph¶i tù ®iÒu chØnh ®Ó thÝch hîp víi c¬ cÊu cña c«ng ty mÑ ë n­íc nhµ.

Ba lµ, ®iÒu chØnh l¹i ®Ó thÝch nghi víi cuéc sèng gia ®×nh.

Nh÷ng ng­êi xa xø ®· nh©n ®­îc rÊt nhiÒu lîi Ých tµi chÝnh ®Ó khuyÕn khÝch hä chÊp nhËn cuéc sèng ë n­íc ngoµi. T¹i n­íc ngoµi hä cã thÓ sèng gi÷a nh÷ng ng­êi l¸ng giÒng tö tÕ, gëi con cña hä ®Õn nh÷ng tr­êng tèt nhÊt, hoµ nhËp víi x· héi giµu sang, vµ vÉn tiÕt kiÖm ®­îc nhiÒu tiÒn h¬n so víi tr­íc ®©y. Nh­ng kiÓu sèng giµu sang sÏ kh«ng cßn n÷a khi hä trë vÒ. ë Mü ng­êi ta dù tÝnh møc l­¬ng ph¶i t¨ng lªn 50% th× hä míi cã thÓ duy tr× ®­îc cuéc sèng nh­ hä ®· sèng ë n­íc ngoµi. Khi trë vÒ n­íc hä thÊy r»ng ng­êi ngang hµnh víi hä tr­íc ®©y ®· ®­îc th¨ng cÊp h¬n hä trong thêi gian hä v¾ng mÆt, giê ®©y trong c«ng viÖc cña hä Ýt ®­îc tù do h¬n. NhiÒu nh÷ng khã kh¨n vÒ t×nh tr¹ng x· héi khi håi h­¬ng, nhiÒu gia ®×nh ®· thÝch nghi thµnh c«ng víi lèi sèng ë n­íc ngoµi nay cã nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thÝch nghi l¹i víi tr­êng líp vµ nh÷ng lÜnh vùc ®êi sèng kh¸c ë quª h­¬ng cña hä.

Sù thay ®æi trong nghÒ nghiÖp. ¶nh h­ëng cña c¸c chuyÕn ®i ë n­íc ngoµi ®Õn sù nghiÖp cña mét ng­êi lµ rÊt kh¸c nhau. C«ng ty quan t©m nhiÒu ®Õn ho¹t ®éng quèc tÕ ®· t¸ch biÖt c¸c ho¹t ®éng trong n­íc vµ n­íc ngoµi. NÕu ho¹t ®éng kinh doanh ë trong n­íc thµnh c«ng th× Ýt cã sù trao ®æi nh©n sù lÉn nhau, vµ nh÷ng nh©n viªn ho¹t ®éng cã kinh nghiÖm quèc tÕ Ýt ®­îc th¨ng tiÕn. VÝ dô General Motor ®øng hµng ®Çu cña Mü, 83% c¸c nhµ qu¶n trÞ cã kinh nghiÖm quèc tÕ, cßn l¹i lµ kh«ng cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng quèc tÕ. Nh­ng ®iÒu nµy kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn sù ho¹t ®éng thµnh c«ng cña c«ng ty General Motor, nã lµ mét trong nh÷ng nhµ xuÊt khÈu lín nhÊt n­íc Mü, ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë Anh, §øc cã søc c¹nh tranh m¹nh, mÆt kh¸c ho¹t ®éng ®a néi ®Þa réng lín, mçi n¨m ®­a 10 nhµ qu¶n trÞ bËc trung tõ Mü ra n­íc ngoµi, n¨m 1990 trë vÒ ®©y con sè nµy t¨ng lªn 20 ng­êi, kh«ng kÓ ®Õn 100.000 nh©n viªn h­ëng l­¬ng ë Mü. Trong sè c¸c nhµ qu¶n trÞ cña c«ng ty rÊt Ýt ng­êi ®­îc th¨ng tiÕn lªn chøc ®øng ®Çu mét c«ng ty, mÆc dï hä cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi. Dï kh«ng lªn ®­îc vÞ trÝ hµng ®Çu cña c«ng ty, nh­ng hä cã cuéc sèng æn ®Þnh h¬n so víi hÇu hÕt c¸c nhµ qu¶n trÞ trong n­íc vÒ mÆt tr¸ch nhiÖm vµ sù ®Òn bï.

T¹i mét c«ng ty, sù nghiÖp cña mét ng­êi sÏ rÊt bÊp bªnh nÕu ng­êi ®ã nhËn nhiÖm vô ë n­íc ngoµi. Mét phã gi¸m ®èc cña mét c«ng ty Ford Motor ®· nãi r»ng:" §èi víi phÇn lín vÞ trÝ qu¶n trÞ cÊp trung vµ cao h¬n cÊp trung cña c«ng ty Ford, nh÷ng nhiÖm vô ë n­íc ngoµi cã t¸c ®éng xÊu ®Õn sù nghiÖp". §iÒu nµy cã thÓ do: Th­êng Ýt cã vÞ trÝ thÝch hîp t¹i c¸c c¬ së trong n­íc hay t¹i c¸c c¬ së ®Çu n·o cho nh÷ng ng­êi håi h­¬ng. §¬n gi¶n lµ chç lµm viÖc cò cña mét ng­êi kh«ng cßn chç trèng n÷a khi ng­êi ®ã ra n­íc ngoµi vµi n¨m, do ®ã ng­êi håi h­¬ng kh«ng thÓ dÔ dµng t×m ®­îc mét vÞ trÝ nµo ®ã. ViÖc t×m mét chç lµm cho nh÷ng ng­êi håi h­¬ng còng gièng nh­ lÇn ®Çu tiªn cña hä xin viÖc lµm khi hä míi tèt nghiÖp ®¹i häc.

3.7 Sù ®Òn bï cho ng­êi xa xø.

C¸c c«ng ty ph¶i tr¶ l­¬ng kh¸ ®Ó l«i cuèn nh©n viªn ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi, nh­ng kh«ng ®­îc tr¶ qu¸ cao.

Quy m« vµ lo¹i tiÒn bï ®¾p ®Ó khuyÕn khÝch mét ng­êi chuyÓn sang lµm viÖc ë mét quèc gia kh¸c th× v« cïng kh¸c nhau tuú thuéc vµo con ng­êi vµ ®Þa ph­¬ng. §èi víi nh÷ng c«ng ty chØ cã Ýt nh©n viªn xa xø, chi phÝ bï ®¾p ë n­íc ngoµi cã thÓ tÝnh dùa trªn tõng c¸ nh©n. Khi c¸c ho¹t ®éng quèc tÕ ph¸t triÓn th× c«ng ty kh«ng thÓ tÝnh theo c¸ch nµy cho mçi lÇm di chuyÓn; sÏ n¶y sinh ra vÊn ®Ò c«ng b»ng v× hai ng­êi víi nh÷ng kho¶ng tr¶ kh¸c nhau cho chuyÕn ®i cã thÓ ë cïng mét ®Þa ph­¬ng. Cho ®Õn khi cã sù nhÊt qu¸n trong chÝnh s¸ch thuyªn chuyÓn th× mét sè ng­êi ph¶i nhËn ®­îc nhiÒu h¬n sù cÇn thiÕt ®Ó khuyÕn khÝch hä ra n­íc ngoµi. nãi chung nhê cã chuyÕn ®i mµ chi phÝ bï ®¾p sÏ t¨ng h¬n so víi nh÷ng g× mµ ng­êi xa xø lµm ®­îc trong n­íc.

3.7.1 Chi phÝ sinh ho¹t.

Chi phÝ sinh ho¹t ë n­íc ngoµi sÏ tèn kÐm h¬n do: C¸c thãi quen thay ®æi chËm ch¹p, vµ ng­êi ta kh«ng biÕt mua hµng ë chç nµo vµ mua ë ®©u.

HÇu hÕt nh÷ng ng­êi chuyÓn ra n­íc ngoµi lµm viÖc ®Òu ph¶i gÆp sù gia t¨ng vÒ gi¸ c¶ sinh ho¹t (sù chªnh lÖch vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô), chñ yÕu lµ do hä quen víi mét lèi sèng nµo ®ã mµ hä ph¶i tèn kÐm nhiÒu nÕu muèn lÆp l¹i ë m«i tr­êng míi. Thãi quen th× khã mµ thay ®æi. Ngoµi ra hä cßn thiÕu hiÓu biÕt vÒ ®Þa ph­¬ng. Hä cã thÓ mua thùc phÈm vµ thuª nhµ víi gi¸ cao h¬n møc gi¸ ë ®Þa ph­¬ng v× nh÷ng ng­êi xa xø kh«ng rµnh ng«n ng÷, kh«ng biÕt mua ë ®©u hay kh«ng biÕt tr¶ gi¸.

C¸c c«ng ty sö dông nh÷ng chØ sè gi¸ c¶ sinh ho¹t kh¸c nhau vµ bï ®¾p cao h¬n khi gi¸ c¶ sinh ho¹t ë n­íc ngoµi cao h¬n, nÕu kh«ng bít ®i nÕu gi¸ c¶ ë n­íc ngoµi thÊp h¬n; kh«ng sö dông sù chªnh lÖch l­¬ng n÷a khi nhµ qu¶n trÞ håi h­¬ng.

NhiÒu c«ng ty ®iÒu chØnh l­¬ng t¨ng lªn theo sù chªnh lÖch khi gi¸ c¶ t¨ng lªn ë n­íc ngoµi, khi trë vÒ nhµ sù chªnh lÖch nµy kh«ng cßn n÷a. Khi chuyÓn tíi nh÷ng n¬i cã gi¸ sinh ho¹t thÊp h¬n, c¸c c«ng ty hiÕm khi gi¶m qui m« b¶ng l­¬ng cña nh©n viªn, v× ®iÒu nµy cã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn tinh thÇn nh©n viªn do ®ã ng­êi xa xø cã thÓ nh©n ®­îc mét kho¶n hêi ®¸ng kÓ. C¸c c«ng ty dùa vµo c¸c ­íc tÝnh vÒ sù chªnh lÖch gi¸ c¶ sinh ho¹t cho dï chóng kh«ng phï hîp hoµn toµn víi hoµn c¶nh cña mçi ng­êi. Nh÷ng ng­êi ®­îc sö dông th­êng ®ã lµ chØ sè gi¸ c¶ sinh ho¹t ®­îc th«ng b¸o cña ChÝnh phñ mçi n­íc. Khi sö dông bÊt cø chØ sè nµo trong nh÷ng chØ sè nµy c¸c c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè nµo cÇn ph¶i sö dông ®Ó ®iÒu chØnh riªng biÖt nh÷ng kho¶ng chØ tiªu kh¸c. Nh÷ng kho¶n th­êng ®­îc tÝnh riªng biÖt ®ã lµ nhµ ë, tr­êng häc vµ thuÕ. Môc ®Ých cuèi cïng cña viÖc ®iÒu chØnh gi¸ sinh ho¹t lµ nh»m ®¶m b¶o thu nhËp sau thuÕ cña ng­êi xa xø sÏ kh«ng bÞ tæn thÊt do hËu qu¶ cña viÖc thuyªn chuyÓn ra n­íc ngoµi. V× thuÕ th­êng ®¸nh trªn c¸c kho¶n tiÒn tr¶ thªm ë n­íc ngoµi ngoµi l­¬ng c¬ b¶n nªn nh÷ng kho¶n tiÒn tr¶ thªm ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh cao h¬n nhiÒu nÕu møc thuÕ ë n­íc ngoµi cao hon trong n­íc. T¹i Thuþ §iÓn, ®«i khi ng­êi xa xø sÏ Ýt tèn kÐm h¬n nÕu ®i lµm hµng ngµy b»ng m¸y bay tõ n­íc §øc, h¬n lµ ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n cña Thuþ §iÓn, mét trong nh÷ng n­íc cã møc thuÕ cao nhÊt thÕ giíi. Do sù kh¸c nhau vÒ møc l¹m ph¸t vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i cã thÓ lµm cho c¸c nghiªn cøu vµ chØ sè trë nªn lçi thêi, kh«ng cßn dïng ®­îc, nªn c«ng ty ph¶i th­êng xuyªn cÆp nhËt nh÷ng ®iÒu chØnh vÒ gi¸ c¶ sinh ho¹t.

NhiÒu ng­êi cho r»ng nªn gi¶m chi phÝ bï ®¾p sù chªnh lÖch gi¸ c¶ sinh ho¹t khi c¸c nh©n viªn t¹i mét quèc gia nµo ®ã trong thêi gian dµi h¬n. Lý do lµ nh÷ng ng­êi xa xø ®· ®ång ho¸ tèt h¬n víi m«i tr­êng mãi hä cã thÓ thÝch nghi nhiÒu h¬n víi nh÷ng thãi quen mua hµng ®Þa ph­¬ng, ch¼ng h¹n hä mua rau cña ®Þa ph­¬ng thay v× ph¶i nhËp khÈu.

3.7.2 Sù ®Òn bï cho c«ng viÖc.

Sù thuyªn chuyÓn sÏ hÊp dÉn h¬n nÕu c¸c nh©n viªn cho r»ng ®ã lµ c¬ héi th¨ng tiÕn. Mét sè nh©n viªn cã thÓ chÊp nhËn lµm viÖc ë n­íc ngoµi nªn hä kh«ng ®­îc th¨ng cÊp, hoÆc ®­îc th¨ng chøc mµ kh«ng ®­îc t¨ng l­¬ng. V× nh÷ng ng­êi xa xø th­êng so s¸nh ë n­íc mµ hä sÏ ®Õn vµ t¹i quª h­¬ng cña hä, nªn c¸c c«ng ty sÏ t¹m thêi t¨ng l­¬ng cho nh÷ng c¸ nh©n lµm viÖc t¹i quèc gia cã tiÒn c«ng hiÖn hµnh cña c«ng viÖc cao h¬n tiÒn c«ng ë trong n­íc.

3.7.3 Kho¶n tiÒn tr¶ thªm cho c¸c dÞch vô ë n­íc ngoµi vµ trî cÊp khã kh¨n.

C¸c nh©n viªn cã thÓ gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n vÒ ®iÒu kiÖn sèng vµ hä ®­îc bï ®¾p thªm cho nh÷ng khã kh¨n nµy. Ch¾c ch¾n sÏ cã nh÷ng thø mµ ng­êi nh©n viªn kh«ng cã ®­îc khi hä sèng ë n­íc ngoµi. Hä ph¶i chÞu ®ùng nhiÒu thø tõ sù phiÒn to¸i, khã kh¨n nh­ th­ëng thøc v¨n ho¸, thÓ thao hay thiÕu mét sè lo¹i thøc ¨n, kh«ng cã dÞp nghØ hÌ, hay sö dông buæi truyÒn h×nh kh«ng nghe ®­îc ng«n ng÷ b¶n xø. TrÎ con ph¶i ®i häc xa, ph¶i thÝch nghi víi mét nÒn v¨n ho¸ míi, ¶nh h­ëng ®Õn t©m lý cña hä. V× vËy c«ng ty ph¶i cã kho¶n tr¶ thªm cho c¸c dÞch vô ë n­íc ngoµi. Nh­ng ®èi víi nh÷ng n¬i ë thñ ®« cña n­íc kh¸c c¸c kho¶n nµy cã thÓ bÞ lo¹i bá, v× n¬i ®©y hä cho lµ ®Çy ®ñ c¸c lo¹i dÞch vô, c¸c nh©n viªn Ýt gÆp khã kh¨n, c«ng ty còng kh«ng khã kh¨n trong viÖc thuyªn chuyÓn ng­êi ®Õn ®©y.

§iÒu kiÖn ë mét n¬i nµo ®ã th× rÊt khã kh¨n, ch¼ng h¹n nh­ ®iÒu kiÖn søc khoÎ hay khÝ hËu kh¾c nghiÖt, chÕ ®é chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh, lµm cho gia ®×nh nh©n viªn ë trong t×nh tr¹ng nguy hiÓm. Trªn thùc tÕ cã nhiÒu vô b¾t cãc, vµ khñng bè lµm cho c«ng ty cã sù c©n nh¾c tr¶ c¸c kho¶n trî cÊp khã kh¨n, mµ cßn ph¶i mua b¶o hiÓm tiÒn chuéc vµ c¸c ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn ®Ó th«ng b¸o cho nh©n viªn vµ gia ®×nh vÒ nh÷ng nguy hiÓm vµ c¸ch gi¶i quyÕt chóng. C¸c c«ng ty cã thÓ bÞ c¸c gia ®×nh nh©n viªn vµ kiÖn tr­íc ph¸p luËt vÒ viÖc b¾t cãc th©n nh©n hä. C«ng ty còng cã thÓ bÞ c¸c cæ ®«ng kiÖn vÒ viÖc tr¶ tiÒn chuéc cho nh©n viªn.

Cuèi cïng khã kh¨n cã thÓ ph¸t sinh do sù thay ®æi vÒ t×nh tr¹ng vµ tæng thu nhËp cña gia ®×nh. T¹i quª nhµ, hÇu nh­ mäi thµnh viªn trong gia ®×nh ®Òu cã viÖc lµm, nh­ng khi chuyÓn sang n­íc ngoµi th× vî hay chång kh«ng cã viÖc lµm. C¸c c«ng ty thÊy r»ng sù thay ®æi vÒ chç ë cã thÓ g©y ra nhiÒu lo¹i khã kh¨n kh¸c nhau vµ cè g¾ng ®Òn bï tho¶ ®¸ng cho c¸c nh©n viªn cña hä.

3.7.4 Sù lùa chän ®ång tiÒn tr¶ l­¬ng.

L­¬ng th­êng ®­îc tr¶ b»ng ®ång tiÒn cña n­íc chñ nhµ vµ ®ång tiÒn trong n­íc cña nh©n viªn. L­¬ng cña ng­êi xa xø th­êng ®­îc tr¶ mét phÇn b»ng ®ång tiÒn ®Þa ph­¬ng vµ mét phÇn ®ång tiÒn trong n­íc cña nh©n viªn. §iÒu nµy sÏ cho phÐp c¸c nh©n viªn tiÕt kiÖm t¹i quª nhµ cña hä vµ th­êng kh«ng chÞu thuÕ cña n­íc chñ nhµ ®èi kho¶n thu nhËp tr¶ b»ng tiÒn trong n­íc cña hä. Mét sè yÕu tè kh¸c ¶nh h­ëng ®Õn viÖc lùa chän kho¶n tr¶ l­¬ng b»ng ®ång tiÒn trong n­íc vµ ®ång tiÒn cña n­íc chñ nhµ nh­: Nh÷ng kho¶n chi tiªu b»ng ngo¹i tÖ m¹nh cã thÓ ®­îc tÝnh cho c¬ së ®Þa ph­¬ng hay kh«ng, cã sù kiÓm so¸t tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng, vµ cã ph¶i ng­êi xa xø cã thÓ nhËn ®­îc nhiÒu tiÒn ®Þa ph­¬ng b»ng c¸ch ®æi ®ång ngo¹i tÖ m¹nh ë mét thÞ tr­êng tù do.

3.7.5 Nh÷ng khu vùc hÎo l¸nh.

§èi víi nh÷ng nh©n viªn ë c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh, cã thÓ c¸c c«ng ty ph¶i giµnh cho hä nhiÒu kho¶n lîi tøc phô h¬n. NhiÒu dù ¸n quèc tÕ cã quy m« lín ®­îc thùc hiÖn ë nh÷ng vïng xa x«i hÎo l¸nh ®Õn næi nhiÒu ng­êi kh«ng chÊp nhËn thuyªn chuyÓn ®Õn ®ã nÕu c«ng ty kh«ng thiÕt lËp mét m«i tr­êng t­¬ng tù nh­ m«i tr­êng ë trong n­íc.

4.1 TuyÓn dùng tõ c¸c tr­êng ®¹i häc.

TuyÓn dông nh©n viªn tõ c¸c tr­êng ®¹i häc ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi, nh­ng nhu cÇu lín nhÊt ë n­íc ngoµi lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao. C¸c c«ng ty quèc tÕ tuyÓn dông th«ng qua c¸c tr­êng ®¹i häc ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó t×m kiÕn nh÷ng nh©n viªn cã kh¶ n¨ng ë nh÷ng n­íc mµ hä cã chi nh¸nh ë n­íc ngoµi. Ph­¬ng ph¸p nµy cã mét sè khã kh¨n do c¸c c¬ së ë n­íc ngoµi th­êng thiÕu rÊt nhiÒu nh÷ng nh©n viªn cã nhiÒu kinh nghiÖm. Tuy nhiªn khi nh÷ng ng­êi míi ®­îc tuyÓn dông nµy ®· cã kinh nghiÖm th× cuèi cïng hä cã thÓ chuyÓn tíi vÞ trÝ qu¶n trÞ cÊp cao h¬n, v× vËy mµ lµm gi¶m ®i nhu cÇu ®èi víi ng­êi xa xø. Nh÷ng c«ng ty nµy còng tuyÓn dông nh©n viªn ë trong n­íc th­êng ®Ó ®¶m tr¸ch nh÷ng ho¹t ®éng ë trong n­íc cho ®Õn khi hä cã kinh nghiÖm chuyªn m«n vµ hiÓu biÕt vÒ nh÷ng quy ®Þnh cña liªn hiÖp c«ng ty.

4.2 HÖ thèng hå s¬ c¸c nhµ qu¶n trÞ.

C«ng ty khã mµ qu¶n lý hå s¬ cña c¸c nh©n viªn ë n­íc ngoµi v×:

- C«ng ty kh«ng së h÷u toµn bé c¸c c¬ së ë n­íc ngoµi.

- Co thÓ cã h¹n chÕ vÒ sù chuyÓn giao th«ng tin gi÷a c¸c quèc gia víi nhau.

Mét sè c«ng ty ®· tËp trung hÖ thèng hå s¬ nh©n viªn bao gåm nh÷ng nh©n viªn trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Hå s¬ nµy kh«ng chØ cã th«ng tin vÒ nh©n khÈu, vÒ chuyªn m«n mµ cßn bao gåm nh÷ng th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng thÝch nghi kh¸c nh­ kh¶ n¨ng ngo¹i ng÷, cã s½n sµng chÊp nhËn sù lµm viÖc ë n­íc ngoµi kh«ng, vµ kÕt qu¶ vÒ cuéc kiÓm tra kh¶ n¨ng qu¶n trÞ. ViÖc sö dông hÖ thèng hå s¬ nµy còng cã mét sè khã kh¨n do nÕu c«ng ty kh«ng së h÷u 100% c¸c c¬ së ë n­íc ngoµi. Ngoµi ra nh÷ng h¹n chÕ vÒ viÖc l­u chuyÓn th«ng tin gi÷a c¸c quèc gia cã thÓ c¶n trë sö dông hå s¬ c¸c nhµ qu¶n trÞ tËp trung.

4.3 §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thÝch nghi.

V× c¸c c«ng ty th­êng n¾m râ c¸c kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña nh©n viªn cña hä h¬n lµ kh¶ n¨ng thÝch nghi nÕu häc cÇn ph¶i tËp trung ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thÝch nghi ®Ó phôc vô cho môc ®Ých thuyªn chuyÓn ra n­íc ngoµi. Ch¼ng h¹n nh÷ng ng­êi thÝch nghi dÔ dµng víi sù thuyªn chuyÓn trong n­íc hay tr­íc ®©y ®· cã kinh nghiÖm lµm viÖc ë n­íc ngoµi th× cã nhiÒu kh¶ n¨ng thÝch nghi ë n­íc ngoµi h¬n. Ngoµi ra, mét sè c«ng ty cßn sö dông sù kiÓm tra cña m¸y mãc ®Ó hç trî cho sù ®¸nh gi¸ nµy. Mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®ã lµ ch­¬ng tr×nh nhËn d¹ng tr­íc, ch­¬ng tr×nh nµy ®¸nh gi¸ sù thÝch hîp cña c¸ nh©n víi nh÷ng m«i tr­êng kh¸c nhau. NhiÒu cuéc kiÓm tra ®¸nh gi¸ ®Æc ®iÓm c¸ nh©n, nh­ hå së vÒ c¸ tÝnh nh©n viªn ...

Mét sè c«ng ty cßn tÝnh lu«n c¶ ng­êi vî hay ng­êi chång trong c¸c cuéc s¸t h¹ch vµ pháng vÊn réng r·i v× sù bæ nhiÖm ë n­íc ngoµi th­êng g©y c¨ng th¼ng cho ng­êi chång vµ vî nhiÒu h¬n so víi ng­êi ®­îc thuyªn chuyÓn. Sù bæ nhiÖm ë n­íc ngoµi th­êng lµ sù th¨ng chøc cho ng­êi chång, tuy nhiªn, ng­êi vî ph¶i b¾t ®Çu víi mèi quan hÖ míi, ph¶i lµm quen ®èi víi c¸c c«ng viÖc hµng ngµy. Do sù ph¶i sèng xa gia ®×nh vµ b¹n bÌ nªn ng­êi vî cÇn nhiÒu thêi gian gÇn gòi víi chång nhiÒu h¬n. Nh­ng ng­êi chång l¹i cã Ýt thêi gian h¬n do anh ta ch­a quen thuéc víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc míi. §iÒu nµy cã thÓ dÉn tíi sù c¨ng th¼ng trong h«n nh©n vµ dÉn tíi sù ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ c«ng viÖc. V× vËy mµ ng­êi pháng vÊn kh«ng chØ quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng thÝch nghi cña ng­êi nh©n viªn ®­îc thuyªn chuyÓn mµ cßn quan t©m ®Õn quan hÖ h«n nh©n, quan hÖ nµy cã ®ñ chÆt chÏ ®Ó v­ît qua t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng vµ kh«ng c¶n trë nh©n viªn hoµn thµnh nghÜa vô cña m×nh.

- Kh¶ n¨ng ®o¸n tr­íc vÒ sù thµnh c«ng cña nh÷ng ng­êi ®­îc bæ nhiÖm ë n­íc ngoµi th«ng qua viÖc kiÓm tra. Dï mét sè c«ng ty sö dông mét ph­¬ng ph¸p kh¾t khe vµ chÆt chÏ ®Ó chän lùa vµ huÊn luyÖn c¸c nh©n viªn thuéc nhiÒu quèc gia vÒ nh÷ng ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi nh­ng qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh vµ thùc hiÖn nhiÖm vô cña nh÷ng ng­êi xa xø còng nhiÒu khã kh¨n. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c bæ nhiÖm c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra vµ t×m ra sù kh¸c biÖt ®Ó ®iÒu chØnh.

4.4 Sù trî gióp cña c¸c c«ng ty ®Þa ph­¬ng.

Sù mua l¹i c«ng ty hay liªn doanh sÏ ®¶m b¶o cã ®­îc mét ®éi ngò nh©n viªn nh­ng nh÷ng nh©n viªn nµy cã thÓ kh«ng hiÖu qu¶, khã kiÓm so¸t.

V. §µo t¹o nh©n viªn qu¶n trÞ.

ViÖc ®µo t¹o nh©n viªn qu¶n trÞ trong nÒn kinh tÕ më cÇn ph¶i nghiªn cøu ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cña c¸c tr­êng qu¶n trÞ cña nhiÒu n­íc, ®Ó tõ ®ã x©y dùng ch­¬ng tr×nh riªng nh»m ®¸p øng víi ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ.

5.1 §µo t¹o tr­íc khi lµm viÖc:

Ngµy nay nh÷ng nghiªn cøu quèc tÕ ngµy cµng t¨ng lªn t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. MÆc dï kh«ng ph¶i thuyÕt phôc c¸c nhµ qu¶n trÞ nhiÒu vÒ lîi Ých cña c¸c kiÕn thøc quèc tÕ trong kinh doanh, nh­ng c¸c c«ng ty vÉn cÇn ph¶i ®µo t¹o nh÷ng nhµ qu¶n trÞ vÒ nh÷ng kh¸c biÖt trong ho¹t ®éng kinh doanh n¶y sinh do sù quèc tÕ ho¸. C¸c tr­êng kinh doanh ®ang gia t¨ng yªu cÇu vµ ch­¬ng tr×nh häc vÒ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, nh­ng hä bÊt ®ång ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò c¸c sinh viªn nªn häc nh÷ng g× ®Ó chuÈn bÞ cho nh÷ng nhiÖm vô quèc tÕ ho¸. Cã hai ph­¬ng ph¸p kh¸c biÖt nhau ®ã lµ:

Mét lµ, truyÒn ®¹t c¸c kiÕn thøc ®Æc biÖt vÒ nh÷ng m«i tr­êng n­íc ngoµi vµ vÒ nh÷ng nghiªn cøu trong c¸c khu vùc.

Hai lµ, huÊn luyÖn vÒ kh¶ n¨ng thÝch nghi vµ hiÓu biÕt gi÷a c¸c nh©n víi nhau. Ph­¬ng ph¸p ®Çu cã thÓ gi¶i to¶ ®­îc sù sî h·i vµ c«ng kÝch khi ®èi phã víi nh÷ng ®iÒu ch­a biÕt. Tuy nhiªn sù hiÓu biÕt vÒ mét nÒn v¨n ho¸ kh¸c kh«ng cã nghÜa lµ sù s½n sµng thÝch nghi víi m«i tr­êng v¨n ho¸ ®ã. MÆc dï ph­¬ng ph¸p thø hai th­êng hç trî mét c¸ nh©n thÝch nghi víi nh÷ng g× mµ hä ch­a ®­îc huÊn luyÖn ®Çy ®ñ nh­ng kh«ng cã sù kh¸c nhau lín vÒ tÝnh hiÖu qu¶ cña c¶ hai ph­¬ng ph¸p.

5.2. §µo t¹o sau khi lµm viÖc.

§µo t¹o sau khi lµm viÖc bao gåm:

- ViÖc cung cÊp nh÷ng th«ng tin ®Æc biÖt vÒ m«i tr­êng.

- ViÖc huÊn luyÖn kh¶ n¨ng thÝch nghi.

- ViÖc huÊn luyÖn t¹i chç lµm viÖc trong mét c«ng ty kh«ng liªn kÕt ë n­íc ngoµi.

NhiÒu nh©n viªn vÉn ®Æt môc tiªu hoµn thµnh nhiÖm vô ë trong n­íc cao h¬n môc tiªu trªn toµn cÇu hay c¶m thÊy ch­a cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m nhiÖm ë n­íc ngoµi, ch¼ng h¹n nh­ vÒ ng«n ng÷ vµ ch­¬ng tr×nh ®Þnh h­íng. Ph­¬ng ph¸p kh¸c lµ ®­a c¸c bé phËn kinh doanh quèc tÕ vµo trong c¸c ch­¬ng tr×nh bªn trong vµ bªn ngoµi, c¸c c«ng ty th­êng ®µo t¹o c¸c nhµ qu¶n trÞ t¹i c¸c bé phËn nµy. C¸c ch­¬ng tr×nh bªn ngoµi lµ ch­¬ng tr×nh cña nhiÒu tr­êng ®¹i häc. Mét sè ch­¬ng tr×nh bªn trong lµ c¸c ch­¬ng tr×nh bao gåm huÊn luyÖn kÐo dµi mét n¨m trong ®ã c¸c kiÒu d©n n­íc ngoµi sö dông hÇu hÕt thêi gian t¹i tÊt c¶ c¸c bé phËn trong n­íc cña c¸c c«ng ty nµy. T¹i c¸c trung t©m ®µo t¹o tæng hîp, trong ®ã c¸c nhµ qu¶n trÞ tõ mét sè quèc gia tËp trung vµo c¸c ®Ò tµi ®Æc biÖt, c¸c líp ng«n ng÷ tù nguyÖn vµo buæi tèi mµ bÊt cø nh©n viªn nµo còng cã thÓ tham gia dù, hay nh÷ng cuéc héi th¶o vÒ v¨n ho¸.

Néi dung ch­¬ng tr×nh th­êng tËp trung vµo kh¶ n¨ng thÝch nghi h¬n lµ vµo nh÷ng kiÕn thøc vÒ mét m«i tr­êng kh¸c. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p huÊn luyÖn kh¸c nhau nh­ huÊn luyÖn vÒ tÝnh nh¹y c¶m khi gi¶i quyÕt c«ng viÖc. Mét ph­¬ng ph¸p kh¸c lµ huÊn luyÖn cho nh÷ng ng­êi tËp sù vÒ nh÷ng nÒn v¨n ho¸ cña n­íc ngoµi t¹i quèc gia cña chÝnh hä. Ngoµi ra cßn mét sè ph­¬ng ph¸p kh¸c cho mét c«ng ty t¹i mét quèc gia ®Ó ®µo t¹o nh©n viªn tõ mét c«ng ty kh«ng liªn kÕt t¹i mét quèc gia kh¸c th«ng qua nh÷ng nhiÖm vô t¹i chç.

6.1 Th¨m dß m«i tr­êng bªn ngoµi.

C¸c c«ng ty nªn th¨m dß c¸c ho¹t ®éng hiÖn cã cña m×nh ®Ó ho¹ch ®Þnh nhu cÇu nh©n lùc cho nh÷ng ho¹t ®éng míi ë n­íc ngoµi.

Th«ng th­êng c«ng ty thiÕt lËp mét c¬ së míi ë n­íc ngoµi còng t­¬ng tù nh­ nh÷ng c¬ së trong n­íc nh­ng cã sù thay ®æi ®«i chót vÒ quy m«, s¶n phÈm, quy tr×nh hay chøc n¨ng cña c¬ së trong n­íc. Nh÷ng kinh nghiÖm qu¸ khø sÏ gióp cho c«ng ty x¸c ®Þnh l¹i nh©n viªn nµo vµ bao nhiªu nh©n viªn cÇn thiÕt cho quy m« cña c¬ së míi thµnh lËp. C«ng ty sÏ cã b¶ng m« t¶ cho mçi c«ng viÖc, vµ nhê kinh nghiÖm qu¸ khø c«ng ty sÏ biÕt ®­îc ng­êi nµo cã kh¶ n¨ng phï hîp mét c¸ch lý t­íng ®èi víi nh÷ng vÞ trÝ ®Æc biÖt nµo ®ã.

6.2 C«ng nghÖ thÝch hîp.

C«ng ty cã thÓ thay ®æi quy m« lao ®éng hay vèn ë c¸c n¬i nÕu nh÷ng phÝ nµy kh¸c nhau ë nh÷ng n¬i ®ã.

C«ng ty cã thÓ gÆp ph¶i mét sè nguy hiÓm nÕu sao chÐp c¬ cÊu tæ chøc vµ c¸c b¶n m« t¶ c«ng viÖc ë trong n­íc ra n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nh÷ng m¸y mãc tiÕt kiÖm lao ®éng th× phï hîp vµ mang tÝnh tiÕt kiÖm ë trong n­íc do n¬i ®©y cã møc l­¬ng cao nh­ng chóng cã thÓ tèn kÐm h¬n so víi ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt sö dông nhiÒu lao ®éng ë nh÷ng n­íc cã tû lÖ thÊt nghiÖp cao vµ møc l­¬ng thÊp. Ph­¬ng ph¸p sö dông nhiÒu lao ®éng cña c«ng ty còng cã thÓ lµm vui lßng ChÝnh phñ, nh÷ng ng­êi ®ang ®èi phã víi n¹n thÊt nghiÖp cao ë trong n­íc hä. Do sù kh¸c nhau vÒ kü n¨ng vµ quan ®iÓm cña ng­êi lao ®éng, c¸c c«ng ty cã thÓ cã nhiÒu lîi h¬n nÕu hä ®¬n gi¶n ho¸ c¸c nhiÖm vô vµ sö dông nh÷ng thiÕt bÞ ®· lçi thêi ë nh÷ng n­íc tiªn tiÕn h¬n t¹i mét quèc gia nµo ®ã.

Nh÷ng nhµ phª b×nh cho r»ng c«ng ty ®a quèc gia hay sö dông ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt sö dông nhiÒu vèn h¬n lµ sö dông nhiÒu lao ®éng, do ®ã mµ chóng kh«ng gãp phÇn gi¶m n¹n thÊt nghiÖp ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. ThuËt ng÷ c«ng nghÖ thÝch hîp cho ®Õn nh÷ng c«ng nghÖ phï hîp nhÊt víi nh÷ng yÕu tè ë n¬i mµ chóng ®­îc sö dông. ThuËt ng÷ nµy th­êng cã nghÜa lµ c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng h¬n lµ c«ng nghÖ cã hiÖu qu¶ chi phÝ ë mét n­íc c«ng nghiÖp.

Nh÷ng b»ng chøng chøng tá r»ng c¸c c«ng ty ®a quèc gia cã thay ®æi ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt hay kh«ng cßn rÊt lÉn lén. C¸c c«ng ty ®a quèc gia cã xu h­íng sao chÐp l¹i nh÷ng ho¹t ®éng mµ c«ng ty ®· cã kinh nghiÖm, tøc lµ c«ng ty vÉn x©y dùng nh÷ng nhµ m¸y tiÕt kiÖm lao ®éng ë c¸c quèc gia ®· ®­îc c«ng nghiÖp ho¸. HÖ thèng ®iÒu khiÓn kiÓm so¸t còng ®Æt nÆng vÊn ®Ò s¶n l­îng cña mçi ng­êi, ®©y lµ ph­¬ng ph¸p thÝch hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt ®· ®­îc c«ng nghiÖp ho¸. T­¬ng tù nh­ vËy nhiÒu ChÝnh phñ thuéc c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn còng cã nh÷ng m¸y mãc cã thÓ chøng tá r»ng c¸c quèc gia nµy ®ang nhanh chãng hiÖn ®¹i ho¸. Nh÷ng nghiªn cøu cho thÊy r»ng c¸c c«ng ty ®a quèc gia ®· thay ®æi ®¸ng kÓ, ch¼ng h¹n nh­ thay thÕ m¸y mãc bèc hµng b»ng søc ng­êi do phÝ tæn lao ®éng ë ®Þa ph­¬ng thÊp vµ lao ®éng ë ®©y còng ®«ng ®¶o. NÕu n¹n thÊt nghiÖp vÉn cßn lµ vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th× nh÷ng tranh c·i vÒ quy m« lao ®éng ®­îc sö dông trong quy tr×nh s¶n xuÊt vÉn tiÕp diÔn.

6.3 Sù thuyªn chuyÓn lao ®éng trªn thÕ giíi.

Cã nh÷ng ®ßi hái sù di chuyÓn ng­êi lao ®éng tõ nh÷ng n­íc cã tû lÖ thÊt nghiÖp cao vµ møc l­¬ng thÊp tíi nh÷ng n¬i cã c¬ héi tèt h¬n.

Trong lóc hÇu hÕt c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ph¶i ®èi phã víi n¹n thÊt nghiÖp nghiªm träng th× nhiÒu quèc gia ®· ®­îc c«ng nghiÖp ho¸ vµ nh÷ng quèc gia s¶n xuÊt dÇu mâ cã d©n sè thÊp l¹i bÞ thiÕu nh©n viªn. §iÒu nµy ®· t¹o ra mét ¸p lùc lín ®· gia t¨ng nhËp c­, vµ lµm gi¶m ®i nh÷ng h¹n chÕ cña luËt ph¸p mµ c¸c quèc gia tiÕp nhËn nhiÒu lao ®éng ngo¹i kiÒu sö dông ®Ó gi¶m thiÓu nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ - x· héi cña hä.

HiÖn nay kh«ng thÓ cã nh÷ng con sè chÝnh x¸c vÒ sè l­îng d©n di c­ trªn thÕ giíi, lý do cã mét sè l­îng lín ngo¹i kiÒu di c­ bÊt hîp ph¸p.

+ VÊn ®Ò æn ®Þnh lao ®éng: C¸c c«ng ty kh«ng ®¶m b¶o ng­êi lao ®éng cung cÊp khi hä lÖ thuéc vµo nh÷ng lao ®éng ngo¹i kiÒu, v× lý do:

- C¸c quèc gia sÏ kh¾t khe h¬n ®èi víi vÊn ®Ò nhËp c­.

- C¸c c«ng d©n sÏ trë vÒ nhµ.

- ChÞu chi phÝ tèn kÐm ®µo t¹o.

C¸c c«ng d©n di tró ë nhiÒu n­íc, chØ ®­îc quyÒn nhËp c­ trong mét thêi gian ng¾n, tõ 3 ®Õn 6 th¸ng. Trong nhiÒu tr­êng hîp, c¸c c«ng d©n rêi khái gia ®×nh cña hä víi hy väng sÏ trë vÒ nhµ sau khi ®· kiÕm ®­îc ®ñ tiÒn trong thêi gian lµm viÖc ë n­íc ngoµi. Ch¼ng h¹n vµo gi÷a thËp kü 70, Ph¸p ®· mÊt ®i mét lùc l­îng lao ®éng lín khi c¸c c«ng d©n T©y Ban Nha trë vÒ nhµ. Vµo cuèi thËp kü 80, Mü còng mÊt ®i sè nhµ khoa häc vµ kü s­ Hµn Quèc. Ngoµi ra ChÝnh phñ còng h¹n chÕ l­îng c«ng nh©n ngo¹i kiÒu, vµ ë tÊt c¶ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ®Òu cã nh÷ng ¸p lùc ®ßi hái ph¶i trôc xuÊt c¸c c«ng d©n ngo¹i kiÒu ®Ó b¶o vÖ c¬ héi lµm viÖc cho c«ng d©n trong n­íc hay ®Ó b¶o vÖ cho nÒn v¨n ho¸ ®­îc ®ång nhÊt. Ngay c¶ khi c¾t gi¶m l­îng c«ng nh©n trong suèt thêi gian nÒn kinh tÕ cßn láng lÎo ®Ó c«ng ty cã thÓ chuyÓn sang sö dông l­îng c«ng nh©n trong n­íc thay v× c«ng d©n ngo¹i kiÒu, th× c«ng ty cã thÓ ph¶i chÞu phÝ tæn ®µo t¹o tèn kÐm cho c¸c c«ng nh©n, nh÷ng ng­êi sÏ rêi bá c«ng viÖc cña hä ngay khi nÒn kinh tÕ ®­îc c¶i thiÖn l¹i.

+ Sù thÝch nghi ®èi víi c«ng viÖc: C¸c c«ng ty ®a quèc gia ph¶i x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë nh÷ng vïng xa x«i hÎo l¸nh.

Khi c¸c c«ng ty ®a quèc gia di chuyÓn vèn, c«ng nghÖ vµ nh©n viªn qu¶n trÞ tíi nh÷ng vïng hÎo l¸nh th× hä còng ph¶i tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸c c«ng d©n di tró. §Ó h×nh thµnh c¸c c¬ së s¶n xuÊt ë nh÷ng n¬i cã kho¸ng s¶n hay nh÷ng khu vùc tr­íc ®©y kh«ng cã ng­êi ë t¹i c¸c quèc gia s¶n xuÊt dÇu löa, c¸c c«ng ty ph¶i ®­a vµo ®©y mét khèi l­îng lín c¸c c«ng nh©n n­íc ngoµi cã tay nghÒ vµ kh«ng cã tay nghÒ. Muèn vËy, c¸c c«ng ty ®a quèc gia ph¶i x©y dùng nhµ ë vµ c¬ së h¹ tÇng ®Ó ph¸t triÓn c¸c dÞch vô x· héi nh»m phôc vô cho c¸c c­ d©n míi. Ngay c¶ ë nh÷ng n¬i cã d©n c­ sinh sèng, n¹n khan hiÕm nhµ ë còng ng¨n c¶n c¸c c«ng nh©n t¹m thêi vµo ®©y nÕu c«ng ty kh«ng cung cÊp c¸c ®iÒu kiÖn nµy.

7.1 Sù kh¸c biÖt vÒ chi phÝ: C¸c chÝnh s¸ch ®Òn bï cho ng­êi lao ®éng vµ thùc hiÖn chóng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét c«ng ty nh­ sù thu hót, duy tr× vµ thóc ®Èy nh©n viªn. Sù ®Òn bï mµ c¸c nh©n viªn nhËn ®­îc tuú thuéc vµo sù ®ãng gãp ­íc tÝnh cña hä cho ho¹t ®éng kinh doanh, t×nh h×nh cung cÇu lao ®éng cña mét khu vùc, gi¸ c¶ sinh ho¹t, c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, vµ kh¶ n¨ng th­¬ng l­îng cña tËp thÓ. Ph­¬ng ph¸p chi tr¶ l­¬ng, tiÒn hoa hång, tiÒn th­ëng, phô cÊp th× tuú thuéc vµo thuÕ h¶i quan, c¸c lo¹i thuÕ kh¸c, quan ®iÓm vÒ sù an toµn vµ nh÷ng yªu cÇu cña ChÝnh phñ.

C¸c c«ng ty ®a quèc gia cÇn ph¶i tèn kÐm nhiÒu h¬n so víi c¸c c«ng ty ®Þa ph­¬ng ®Ó thu hót c¸c c«ng nh©n rêi bá nh÷ng c«ng viÖc mµ hä ®ang lµm. C¸c c«ng ty quèc tÕ th­êng tr¶ l­¬ng cao h¬n so víi c¸c c«ng ty ®Þa ph­¬ng cña hä t¹i nh÷ng quèc gia cã møc l­¬ng thÊp h¬n, nh­ng l¹i thÊp h¬n nhiÒu so víi møc l­¬ng ®­îc tr¶ cho cïng mét c«ng viÖc, nh­ vËy t¹i nh÷ng quèc gia cã møc l­¬ng cao nhÊt. Tr¶ l­¬ng cao h¬n cña c¸c c«ng ty quèc tÕ dÉn ®Õn viÖc nh©n viªn sÏ ®­îc ®Òn bï nhiÒu h¬n v× hä ®· sö dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®em l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n. TriÕt lý qu¶n trÞ cña c«ng ty quèc tÕ th­êng lµ: sö dông møc l­¬ng cao h¬n ®Ó thu hót nh÷ng c«ng nh©n cã tay nghÒ cao, triÕt lý nµy th­êng tr¸i ng­îc víi c¸c c«ng ty gia ®×nh ë ®Þa ph­¬ng. Khi mét c«ng ty míi b¾t ®Çu th©m nhËp vµo mét quèc gia nµo ®ã, c¸c c«ng nh©n cã kinh nghiÖm l©u n¨m cã thÓ ®ßi hái l­¬ng cao h¬n do hä nghi ngê vÒ kh¶ n¨ng thµnh c«ng cña doanh nghiÖp nµy.

7.2 Phô cÊp.

Møc phô cÊp thay ®æi ®¸ng kÓ tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c. Møc phô cÊp kh¸c nhau râ rµng tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c, do ®ã mµ nh÷ng kho¶n bï ®¾p trùc tiÕp kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè tiÒn mµ c«ng ty ph¶i tr¶ cho mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh t¹i mét quèc gia nµo ®ã. Nh÷ng lo¹i phô cÊp theo th«ng lÖ hay ®­îc yªu cÇu còng kh¸c nhau nhiÒu. Ch¼ng h¹n ë NhËt B¶n c«ng nh©n ë c¸c c«ng ty lín th­êng nhËn nh÷ng kho¶n trî cÊp nh­ tiÒn trî cÊp cho gia ®×nh, tiÒn trî cÊp vµ nh÷ng kho¶n vay ®Ó cung cÊp n¬i ¨n chèn ë, tiÒn ¨n tr­a, tiÒn gi¸o dôc cho trÎ em, vµ trî cÊp cho nh÷ng kú nghØ lÔ, nh÷ng kho¶n phô cÊp nµy chiÕm tû träng cao h¬n nhiÒu trong tæng sè tiÒn bï ®¾p so víi ë Mü. Nh÷ng kho¶n phô cÊp kh¸c ch¼ng h¹n nh­ tiÒn th­ëng 3 th¸ng l­¬ng vµo cuèi n¨m, cung cÊp nhµ ë, nh÷ng kho¶n chi phÝ kh¸c dùa trªn sè trÎ em, nh÷ng kú nghØ l©u dµi, vµ chia lîi nhuËn th­êng rÊt phæ biÕn ë nhiÒu quèc gia.

- Trî cÊp an toµn c«ng viÖc: T¹i nhiÒu quèc gia c«ng ty kh«ng thÓ sa th¶i c«ng nh©n, hay ph¶i chÞu nhiÒu tèn kÐm khi sa th¶i c«ng nh©n.

Sa th¶i c«ng nh©n cã thÓ lµ ®iÒu kh«ng thÓ, hay rÊt tãn kÐm ®èi víi nhiÒu quèc gia, dÉn ®Õn nh÷ng chi phÝ cao bÊt ngê cho mét c«ng ty ®· quen víi sù tù do thay ®æi sè l­îng nh©n viªn. ¥ Mü, sù sa th¶i kh«ng nh÷ng ®­îc phÐp mµ cßn cã thÓ t¨ng lªn theo mong muèn khi nhu cÇu gi¶m theo mïa, theo tõng chu kú. ë nhiÒu n­íc c«ng ty kh«ng ®­îc sa th¶i c«ng nh©n trõ khi c«ng nh©n ngõng ho¹t ®éng. ë §øc mét c«ng nh©n bÞ sa th¶i cã thÓ nhËn ®­îc 18 th¸ng l­¬ng. §Ó gi¶m bít mét sè ho¹t ®éng ë ®ã, c«ng ty ®· ph¶i tho¶ thuËn víi liªn ®oµn lao ®éng cña nã vµ ChÝnh phñ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nh­ t¨ng trî cÊp, huÊn luyÖn vµ bè trÝ l¹i c¸c c«ng nh©n.

- C¸c c«ng nh©n hay c«ng ty cã thÓ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng thiÖt h¹i t¹i n¬i lµm viÖc. Sù sao nh·ng cña c«ng ty, c«ng nh©n hay mét bªn thø ba nµo ®ã cã thÓ dÉn ®Õn nhiÒu lo¹i thiÖt h¹i kh¸c nhau cho c«ng ty hay c«ng nh©n. Sù thiÖt h¹i vÒ th©n thÓ cã thÓ lµ do sù l¬ lµ trong khi l¸i xe cña c«ng nh©n vËn chuyÓn, do b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng ®óng, vµ thiÕu nh÷ng m¸y mãc an toµn. C«ng ty cã thÓ thiÖt h¹i vÒ ng©n quü do bÊt cÈn trong vÊn ®Ò qu¶n trÞ tiÒn mÆt, trong thiÖt h¹i m¸y mãc hay s¶n phÈm bÞ h­ h¹i. Cã nhiÒu ý kiÕn bÊt ®ång vÒ tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty hay c«ng nh©n ®èi víi nh÷ng thiÖt h¹i trªn. Sù quyÕt ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm sÏ chi phèi c¸ch gi¶i quyÕt cña c«ng ty khi nh÷ng ®iÒu bÊt ngê nh­ vËy x¶y ra. Do ®ã mµ tæn phÝ b¶o hiÓm, ®µo t¹o vµ c¸c m¸y mãc an toµn kh¸c nhau rÊt nhiÒu gi÷a c¸c quèc gia.

8.1 Sù ®Ò phßng nhµ m¸y ®ãng cöa vµ d­ thõa c«ng nh©n.

C«ng viÖc lµm trän ®êi ë NhËt B¶n, lµ mét hÖ thèng kÐp, gióp sù t¹o ra hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc. ¥ NhËt B¶n mét sè nh©n viªn, th­êng lµ nh÷ng nam c«ng nh©n cã tay nghÒ, th­êng thÝch lµm mét c«ng viÖc suèt ®êi. Nh÷ng c«ng nh©n nµy Ýt t×nh nguyÖn ®æi c«ng ty h¬n so víi c¸c nh©n viªn ë c¸c n­íc kh¸c. Nh÷ng c«ng nh©n kh¸c gäi lµ nh÷ng c«ng nh©n t¹m thêi, th­êng chiÕm kho¶ng 6% lùc l­îng lao ®éng, ngay c¶ nh÷ng c«ng ty lín TOYOTA. Ngoµi ra cßn cã nhiÒu c«ng nh©n lµm viÖc kh«ng trän ngµy. Khi ho¹t ®éng kinh doanh bÞ sa sót, hay khi sö dông c¸c kü thuËt tiÕt kiÖm lao ®éng, c¸c c«ng ty gi÷ l¹i sè c«ng nh©n lµm viÖc suèt ®êi nµy trªn b¶ng l­¬ng cña hä, b»ng c¸ch sa th¶i sè c«ng nh©n t¹m thêi, gi¶m tiÒn th­ëng thÊt th­êng cho sè c«ng nh©n lµm viÖc suèt ®êi, vµ thuyªn chuyÓn c«ng nh©n sang c¸c bé phËn s¶n xuÊt kh¸c. HÖ thèng nµy gióp cho c¸c c«ng ty NhËt B¶n cã thÓ sö dông ng­êi m¸y hiÖu qu¶ h¬n c¸c c«ng ty ë nh÷ng n¬i kh¸c, do hä Ýt quan t©m ®Õn sù an toµn trong c«ng viÖc cña nh÷ng nh©n viªn thuéc c«ng ®oµn lao ®éng. Nã còng lµm cho c¸c c«ng ty tèn kÐm nhiÒu trong viÖc huÊn luyÖn v× c¸c nh©n viªn lµm viÖc mét ®êi cho c«ng ty cña hä. C¸c c«ng nh©n lµm viÖc t¹m thêi ®· chÊp nhËn hÖ thèng nµy, ®Æc biÖt lµ phô n÷.

8.2 Sù tham gia cña ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh.

Mét sè c«ng ty khuyÕn khÝch sù hîp t¸c gi÷a ng­êi lao ®éng vµ nhµ qu¶n trÞ b»ng c¸ch ph©n chia quyÒn l·nh ®¹o.

Ng­êi lao ®éng ®­îc tham gia vµo ho¹t ®éng qu¶n trÞ cña c«ng ty, ®©y lµ qu¸ tr×nh hîp t¸c gi÷a ng­êi lao ®éng vµ nhµ qu¶n trÞ trong viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh doanh. VÝ dô nh­ ë §øc, c«ng nh©n bÇu ra nh÷ng ng­êi cã quyÒn ®¹i diÖn cho m×nh vµo héi ®ång lao ®éng cña c«ng ty. Héi ®ång lao ®éng vµ Gi¸m ®èc ®Æc tr¸ch vÒ lao ®éng cña c«ng ty th× chóng cã thÓ ®­îc gi¶i quyÕt th«ng qua träng tµi. VÒ nh÷ng vÊn ®Ò tµi chÝnh vµ kinh tÕ, Héi ®ång lao ®éng ®­îc cung cÊp th«ng tin vµ ®­îc tham kh¶o ý kiÕn vµo viÖc ra quyÕt ®Þnh, nh­ng Héi ®ång kh«ng cã quyÒn nh­ c¸c cæ ®«ng, v× mÆc dï c¸c cæ ®«ng vµ nh©n viªn cã sè ng­êi ®¹i diÖn nh­ nhau, nh­ng vÞ chñ tÞch ®¹i diÖn cæ ®«ng lµ ng­êi cã l¸ phiÕu quyÕt ®Þnh.

8.3 C¸c nhãm kiÓm tra chÊt l­îng.

§Ó n©ng cao n¨ng suÊt cña c«ng nh©n c¸c c«ng ty thÕ giíi ®· thö nghiÖm nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó ®Ò nghÞ c«ng nh©n ®­a ra c¸c c¸ch ®Ó n©ng cao s¶n l­îng. Nh÷ng nç lùc hîp t¸c ®­îc thóc ®Èy mét phÇn nhê môc tiªu nµy. Do n¨ng suÊt lao ®éng cña NhËt B¶n t¨ng lªn nhanh chãng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nªn ng­êi ta th­êng tËp trung vµo ph­¬ng ph¸p cña NhËt. Nhãm kiÓm tra chÊt l­îng lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng ®ã, nhãm nµy bao gåm nhiÒu nhãm c«ng nh©n nhá, gÆp nhau th­êng xuyªn ®Ó ph¸t hiÖn vµ ®Ó gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n cña hä. §©y lµ mét ho¹t ®éng cã sù tham gia cña nhiÒu c¸ nh©n ®Ó hä tham kh¶o ý kiÕn gi÷a c¸c ®ång nghiÖp víi nhau, v× mçi mét c¸ nh©n th­êng kh«ng muèn quan hÖ trùc tiÕp víi nhµ qu¶n trÞ.

8.4 Næ lùc cña nhãm.

T¹i mét quèc gia, ®Æc biÖt lµ NhËt B¶n vµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cña NhËt B¶n, ng­êi ta th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p lµm viÖc theo nhãm ®Ó thóc ®Èy sù liªn kÕt chÆt chÏ trong nhãm, vµ c¸c c«ng nh©n quan t©m nhiÒu nhiÖm vô h¬n lµ chØ quan t©m ®Õn mét sè nhiÖm vô nµo ®ã mµ th«i. XÐt vÒ mÆt liªn kÕt nhãm th× mét phÇn cña møc l­¬ng th­êng kh«ng dùa trªn s¶n l­îng v× nÕu vËy nhãm sÏ g©y ¸p lùc ®ßi hái kh«ng ®­îc v¾ng mÆt th­êng xuyªn vµ lu«n cè g¾ng nhiÒu. XÐt vÒ mÆt nhiÒu lo¹i nhiÖm vô kh¸c nhau, c¸c c«ng d©n cã thÓ lu©n phiªn lµm c¸c c«ng viÖc trong hãm ®Ó lµm gi¶m sù ch¸n n¶n vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng thay thÕ phßng khi ng­êi nµo ®ã v¾ng mÆt. Ngoµi ra c¸c nhãm c«ng nh©n cßn kiÓm so¸t chÊt l­îng vµ tù söa ch÷a m¸y mãc cña m×nh.

Tãm t¾t:

- Sù kh¸c biÖt gi÷a nh÷ng nhµ qu¶n trÞ quèc tÕ vµ nhµ qu¶n trÞ trong n­íc, lµ nhµ qu¶n trÞ quèc tÕ ph¶i biÕt t×m c¸ch lµm cho c¸c ho¹t ®éng t¹i n­íc nhµ phï hîp víi c¸c ®Þa ph­¬ng ë n­íc ngoµi vµ quan hÖ tèt víi chÝnh phñ n­íc ®ã.

- NhiÖm vô c¸c nhµ qu¶n trÞ chi nh¸nh ë n­íc ngoµi th­êng réng h¬n so víi c¸c nhµ qu¶n trÞ trong n­íc, hä ph¶i ®­¬ng ®Çu víi khã kh¨n vÒ th«ng tin liªn l¹c gi÷a c¸c c¬ quan ®Çu n·o cña c«ng ty vµ chi nh¸nh.

- C¸c c«ng ty ®a quèc gia th­êng thÝch bæ nhiÖm c¸c nhµ qu¶n trÞ ®Þa ph­¬ng h¬n lµ nh÷ng ng­êi xa xø v×: C¸c nhµ qu¶n trÞ ®Þa ph­¬ng th«ng hiÓu c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng ë ®Þa ph­¬ng, Ýt tèn kÐm, ng­êi ®Þa ph­¬ng cã thÓ tËp trung vµo ho¹t ®éng nh»m phôc vô cho môc tiªu dµi h¹n.

- C¸c c«ng ty thuyªn chuyÓn nh©n viªn ra n­íc ngoµi ®Ó truyÒn ®¹t nh÷ng kh¶ n¨ng chuyªn m«n vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ë n­íc nhµ, ®Ó kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi vµ ®Ó ph¸t triÓn c¸c nhµ qu¶n trÞ.

- Hai chøc n¨ng huÊn luyÖn, ®µo t¹o nh©n viªn ë n­íc ngoµi lµ x©y dùng nh÷ng kiÕn thøc tæng qu¸t cho c¸c nhµ qu¶n trÞ vµ trang bÞ cho c¸c nhµ qu¶n trÞ ph­¬ng ph¸p Ó gi¶i quyÕt nh÷ng t×nh huèng ®Æc biÖt th­êng x¶y ra ®èi víi nh÷ng ng­êi xa xø.